Στις 31 Οκτωβρίου 2025, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε φόρουμ του TRT World στην Κωνσταντινούπολη, κατηγόρησε ξανά το Ισραήλ για παραβιάσεις της εκεχειρίας στη Γάζα, καλώντας σε διεθνή πίεση για να επιβληθεί η τήρηση των συμφωνιών. Η δήλωσή του έρχεται σε μια περίοδο έντασης, όπου πρόσφατες ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις σκότωσαν περίπου 100 Παλαιστίνιους, παρά την εκεχειρία που συνομολογήθηκε πριν από τρεις εβδομάδες. Ωστόσο, οι κατηγορίες του Ερντογάν αγνοούν τις αμοιβαίες κατηγορίες παραβιάσεων, με το Ισραήλ να αποδίδει τις ενέργειές του σε επιθέσεις της Χαμάς.
Η Δήλωση του Ερντογάν και το Πλαίσιο της Εκεχειρίας
Ο Ερντογάν, ένας από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές της παλαιστινιακής υπόθεσης, δήλωσε: «Όλοι γνωρίζουν το τρομερό ιστορικό του Ισραήλ όσον αφορά την τήρηση των υποσχέσεών του». Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις πρόσφατες ισραηλινές επιθέσεις που σκότωσαν περίπου 100 Παλαιστίνιους τις τελευταίες ημέρες, παρά την εκεχειρία, και τόνισε ότι «η διατήρηση της εκεχειρίας, η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και οι προσπάθειες ανοικοδόμησης της Γάζας θα είναι δυνατές μόνο αν το Ισραήλ αναγκαστεί να το κάνει».
Η εκεχειρία, που τέθηκε σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου 2025, είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου ειρήνης 20 σημείων, που διαμεσολάβησε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και υπεγράφη από Τουρκία, Κατάρ και Αίγυπτο. Το σχέδιο προβλέπει σταδιακή απελευθέρωση ομήρων, ανταλλαγή κρατουμένων, παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και μερική αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων, με στόχο την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας και την ανοικοδόμησή της. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή, και οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν κατηγορίες για παραβιάσεις, με αποκορύφωμα τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές της 28ης-29ης Οκτωβρίου, που σκότωσαν 104 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 46 παιδιών, σύμφωνα με παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές.
Ο Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι η Χαμάς τηρεί πιστά τη συμφωνία, ενώ το Ισραήλ παραβιάζει συστηματικά, εμποδίζοντας φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθουν στη Γάζα. Επανέλαβε δε τη δέσμευση της Τουρκίας να αναλάβει «πλήρη ευθύνη» για την υποστήριξη των Παλαιστινίων και εξέφρασε ικανοποίηση για την αύξηση των χωρών που αναγνωρίζουν το Παλαιστινιακό Κράτος, καλώντας και άλλες να ακολουθήσουν.
Οι Παραβιάσεις και οι Αμοιβαίες Κατηγορίες
Η εκεχειρία, αν και εύθραυστη από την αρχή, δοκιμάστηκε σοβαρά τις τελευταίες ημέρες. Στις 28 Οκτωβρίου, το Ισραήλ εξαπέλυσε «ισχυρές επιθέσεις» μετά τον θάνατο ενός Ισραηλινού στρατιώτη στο Ράφα, τον οποίο απέδωσε σε επίθεση της Χαμάς. Οι παλαιστινιακές αρχές ανέφεραν 104 νεκρούς, ενώ το Ισραήλ δήλωσε ότι χτύπησε «δεκάδες τρομοκρατικούς στόχους» και κατηγόρησε τη Χαμάς για χρήση πολιτών ως ανθρώπινων ασπίδων.
Από την άλλη πλευρά, η Χαμάς κατηγορεί το Ισραήλ για συστηματικές παραβιάσεις, όπως πυροβολισμούς που σκότωσαν τουλάχιστον 24 Παλαιστίνιους από τις 16 Οκτωβρίου και εμπόδια στην παράδοση βοήθειας. Επιπλέον, η καθυστέρηση στην επιστροφή σορών νεκρών ομήρων –η Χαμάς έχει παραδώσει μόνο 15 από τις 28– αποδίδεται από τη Χαμάς σε δυσκολίες λόγω ερειπίων, ενώ το Ισραήλ μιλά για «σκόπιμη καθυστέρηση». 11 31 Στις 31 Οκτωβρίου, η Χαμάς παρέδωσε δύο ακόμα σορούς Ισραηλινών ομήρων, ενώ το Ισραήλ επέστρεψε 30 σορούς Παλαιστινίων κρατουμένων, ορισμένοι με σημάδια βασανιστηρίων. 4 Παραβίαση Ισραηλινή Εκδοχή Παλαιστινιακή/Χαμάς Εκδοχή Επιθέσεις στο Ράφα (28/10) Απόκριση σε θάνατο στρατιώτη από Χαμάς Ανεξέλεγκτες ισραηλινές ενέργειες σε ελεγχόμενη περιοχή Εμπόδια σε βοήθεια Ασφαλειακοί έλεγχοι Συστηματική πείνα και αποκλεισμός Καθυστέρηση σορών Σκόπιμη καθυστέρηση από Χαμάς Δυσκολίες λόγω ισραηλινών βομβαρδισμών
Παρόλο που ο Τραμπ δήλωσε ότι η εκεχειρία «δεν κινδυνεύει», οι επανειλημμένες εντάσεις θυμίζουν την κατάρρευση προηγούμενης εκεχειρίας τον Μάρτιο 2025.
Η Ισραηλινή Αντίδραση και οι Διεθνείς Δυναμικές
Το Ισραήλ απέρριψε έντονα τις κατηγορίες του Ερντογάν, χαρακτηρίζοντάς τον «εχθρικό» απέναντι στην Ιερουσαλήμ. Ο Ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σαάρ δήλωσε ότι «η Τουρκία υπό τον Ερντογάν ακολουθεί εχθρική προσέγγιση» και αρνήθηκε ρόλο τουρκικών δυνάμεων σε μελλοντική δύναμη σταθεροποίησης στη Γάζα. 17 Ο Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε ότι το Ισραήλ θα αποφασίσει ποια ξένα στρατεύματα θα επιτραπούν, αποκλείοντας την Τουρκία λόγω της υποστήριξής της προς τη Χαμάς.
Η Τουρκία, ως εγγυήτρια του σχεδίου Τραμπ, προσφέρθηκε να συμμετάσχει σε «task force» εποπτείας, αλλά η Ισραηλινή αντίθεση φαίνεται να την αποκλείει. 7 Παράλληλα, ο Ερντογάν επέκρινε τη Γερμανία για «αδυναμία να δει το γενοκτονία» στη Γάζα, σε συνάντηση με τον Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος εξέφρασε στήριξη στο Ισραήλ.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, υπερασπίστηκε την εκεχειρία, λέγοντας ότι «δεν κινδυνεύει» και ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα αυτοάμυνας. 14 Οι μεσολαβητές (ΗΠΑ, Κατάρ, Αίγυπτος, Τουρκία) υπέγραψαν στις 13 Οκτωβρίου δήλωση για «αιώνια ειρήνη», αλλά οι εμπόδια παραμένουν: αφοπλισμός Χαμάς, μελλοντική διακυβέρνηση Γάζας και πλήρης άρση αποκλεισμού.
Προοπτικές και Προκλήσεις
Η δήλωση Ερντογάν εντάσσεται στη μακρά αντιισραηλινή ρητορική του, που έχει ενταθεί από τον Οκτώβριο 2023, με την Τουρκία να επιβάλλει διπλωματικά και οικονομικά μέτρα κατά του Ισραήλ. 16 Ωστόσο, η εκεχειρία, παρόλο που κρατάει τυπικά, δοκιμάζεται από αμοιβαίες παραβιάσεις και μη λυμένα ζητήματα, όπως η ανοικοδόμηση (εκτιμώμενη σε δισεκατομμύρια δολάρια) και η διεθνής δύναμη σταθεροποίησης.
Ενώ η Τουρκία πιέζει για αναγνώριση Παλαιστίνιου Κράτους, το Ισραήλ εστιάζει στην «αποστρατιωτικοποίηση» της Γάζας. Οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ, προειδοποιούν για «γενοκτονία», αλλά η έλλειψη εφαρμοστικών μηχανισμών αφήνει το μέλλον αβέβαιο.
Η έκκληση του Ερντογάν για «αναγκαστική» τήρηση της εκεχειρίας αναδεικνύει τις βαθιές διαιρέσεις, αλλά αγνοεί τις αμοιβαίες ευθύνες. Χωρίς πραγματική βούληση από Ισραήλ και Χαμάς, το σχέδιο Τραμπ κινδυνεύει να γίνει άλλη μια εύθραυστη παύση, όχι μόνιμη ειρήνη. Η διεθνής κοινότητα καλείται να επιβάλει κυρώσεις και μηχανισμούς εποπτείας, αλλά η γεωπολιτική ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ περιπλέκει τα πράγματα.
