Επιστήμονες Ανακαλύπτουν «Διακόπτη Πόνου» Χωρίς Παρενέργειες – Η Φλεγμονή Παραμένει για να Θεραπεύει
Φανταστείτε να παίρνετε ένα χάπι για τον πόνο από αρθρίτιδα ή ημικρανία, χωρίς να ρισκάρετε στομάχι, έλκη ή άλλες παρενέργειες από τα κλασικά παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη. Επιστήμονες του Κέντρου Έρευνας Πόνου του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) ανακάλυψαν ακριβώς αυτό: Έναν «διακόπτη» στον εγκέφαλο που σβήνει μόνο τον πόνο, αφήνοντας τη φλεγμονή –τη φυσική «εργάτρια» του σώματος– να κάνει τη δουλειά της και να βοηθά στην επούλωση.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε σήμερα στο έγκριτο περιοδικό Nature Communications, εστιάζει στις προσταγλαδίνες –αυτές τις ορμονοειδείς ουσίες που στοχεύουν τα συνηθισμένα παυσίπονα και προκαλούν τόσο φλεγμονή όσο και πόνο. Οι επιστήμονες εντόπισαν ότι ο υποδοχέας EP2, στις κύστεις Schwann (κύτταρα του περιφερικού νευρικού συστήματος), είναι υπεύθυνος αποκλειστικά για τον πόνο, ιδίως σε περιπτώσεις ημικρανίας και φλεγμονωδούς πόνου. Όταν τον «κλείνουν» σε πειράματα με ποντίκια, ο πόνος εξαφανίζεται, αλλά η φλεγμονή συνεχίζεται κανονικά, επιτρέποντας στο σώμα να επουλώσει τραύματα χωρίς παρεμβολές.
«Η φλεγμονή και ο πόνος πάντα θεωρούνταν αχώριστοι σαν δίδυμα αδέλφια», εξηγεί απλά ο Νίγκελ Μπάνετ, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Μοριακής Παθοβιολογίας στο Οδοντιατρικό Κολλέγιο του NYU και μέλος του Κέντρου. «Αλλά το να μπλοκάρουμε μόνο τον πόνο και να αφήνουμε τη φλεγμονή –που προάγει την επούλωση– να προχωρήσει, είναι τεράστιο βήμα για καλύτερες θεραπείες». Ο Μπάνετ, μαζί με συνεργάτες όπως ο Πιεράντζελο Τζεπέτι, καθηγητής στο NYU και ερευνητής στη Φλωρεντία, δοκίμασαν την προσταγλαδίνη E2 (PGE2), κύριο «ένοχο» για φλεγμονώδη πόνο, και βρήκαν ότι ο EP2 είναι ο πραγματικός «κακούργος» για τα νεύρα.
Γιατί έχει σημασία; Τα τωρινά NSAIDs (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) μπλοκάρουν ένζυμα που παράγουν προσταγλαδίνες, μειώνοντας και τα δύο –φλεγμονή και πόνο–, αλλά συχνά προκαλούν προβλήματα όπως γαστρεντερικές βλάβες ή καρδιακά ζητήματα. Η φλεγμονή, όμως, δεν είναι πάντα εχθρός: Είναι η απάντηση του ανοσοποιητικού σε τραύμα ή μόλυνση, που βοηθά στην αποκατάσταση. «Η φλεγμονή μπορεί να είναι καλή για σένα – επισκευάζει και αποκαθιστά τη φυσιολογική λειτουργία», τονίζει ο Τζεπέτι, πρώην διευθυντής Κέντρου Πονοκεφάλου στην Ιταλία.
Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει δρόμο για νέα φάρμακα πιο «έξυπνα» και επιλεκτικά, που στοχεύουν μόνο τον EP2 χωρίς να αγγίζουν την επούλωση. Ειδικά για εκατομμύρια που υποφέρουν από χρόνια πόνους, όπως αρθρίτιδα ή ημικρανίες, αυτό σημαίνει λιγότερες παρενέργειες και καλύτερη ποιότητα ζωής. Οι ερευνητές, σε συνεργασία με ομάδες από Ιταλία και Αυστραλία, βλέπουν ήδη πιθανότητες κλινικών δοκιμών, με στόχο θεραπείες που «κόβουν» τον πόνο στη ρίζα του.
Σε έναν κόσμο όπου ο πόνος είναι καθημερινός εχθρός, αυτή η έρευνα θυμίζει ότι η επιστήμη μπορεί να ξεχωρίσει το κακό από το καλό. Ίσως σύντομα, ένα απλό χάπι να σβήνει μόνο τα δάκρυα, αφήνοντας το σώμα να χτίσει ξανά.
