Επαναστατική Αιματολογική Εξέταση για το Αλτσχάιμερ: Η Ελλάδα στην Παγκόσμια Πρωτοπορία
Επιστημονικές Εξελίξεις: Μια Νέα Ελπίδα για την Έγκαιρη Διάγνωση
Η νόσος Αλτσχάιμερ, η πιο συχνή μορφή άνοιας, πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με προβλέψεις να αγγίζει τα 140 εκατομμύρια κρούσματα έως το 2050. Μέχρι πρόσφατα, η διάγνωσή της βασιζόταν κυρίως σε κλινικές αξιολογήσεις και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το PET scan, που είναι δαπανηρές και λιγότερο προσιτές. Ωστόσο, μια πρωτοποριακή αιματολογική εξέταση, εγκεκριμένη από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) τον Μάιο του 2025, αλλάζει τα δεδομένα, επιτρέποντας την έγκαιρη ανίχνευση της νόσου με λίγες μόνο σταγόνες αίματος. Και η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της επανάστασης, χάρη στο Εργαστήριο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Η Τεχνολογία Πίσω από την Καινοτομία
Η εξέταση, γνωστή ως Lumipulse, μετρά δύο κρίσιμους βιοδείκτες στο πλάσμα του αίματος: τη φωσφορυλιωμένη πρωτεΐνη Tau (p-Tau217), που συνδέεται με τα νευροϊνιδιακά τολύπια, και το β-Αμυλοειδές 1-42 (Aβ42), που ευθύνεται για τις αμυλοειδείς πλάκες στον εγκέφαλο. Αυτοί οι βιοδείκτες αποτελούν χαρακτηριστικά σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ, επιτρέποντας τη διάγνωσή της σε πρώιμο στάδιο, πριν την εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων άνοιας. Η διαδικασία είναι γρήγορη, μη επεμβατική και μειώνει την ανάγκη για πιο πολύπλοκες εξετάσεις, καθιστώντας τη διάγνωση πιο προσιτή στο ευρύ κοινό.
Η εξέταση διεξάγεται με τη χρήση του υπερσύγχρονου ανοσολογικού αναλυτή Lumipulse G600II, που εξασφαλίζει υψηλή ακρίβεια και αξιοπιστία. Το Εργαστήριο του ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ, εξοπλισμένο με αυτή την τεχνολογία, αποτελεί ένα από τα ελάχιστα κέντρα παγκοσμίως που εφαρμόζουν αυτή τη μέθοδο.
Η Ελληνική Συνεισφορά στην Παγκόσμια Έρευνα
Η επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ, υπό την καθοδήγηση της Καθηγήτριας Βιοχημείας Αναστασίας Πανταζάκη και με τη συνεργασία των ερευνητών Γεώργιου Κατσίπη και Ελένης Τζεκάκη, αναλαμβάνει την ανάλυση των βιοδεικτών. Παράλληλα, η Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ, Μάγδα Τσολάκη, διεξάγει την κλινική αξιολόγηση των συμμετεχόντων. Η έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο του έργου «Διαχείριση του έργου προσδιορισμού βιοδεικτών σε βιολογικά υγρά ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες νευροεκφυλιστικές νόσους», ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Γιατί Είναι Σημαντική η Έγκαιρη Διάγνωση;
Η έγκαιρη ανίχνευση της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ασθενών και των οικογενειών τους. Επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση με θεραπείες που επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, τη συμμετοχή σε κλινικές δοκιμές και τον καλύτερο σχεδιασμό της φροντίδας. Επιπλέον, η εξέταση Lumipulse προσφέρει ψυχολογική ανακούφιση, δίνοντας τη δυνατότητα στους ανθρώπους να γνωρίζουν έγκαιρα την κατάσταση της υγείας τους.
Ένα Βήμα Μπροστά για τη Δημόσια Υγεία
Η εφαρμογή αυτής της εξέτασης στο ΑΠΘ αποτελεί ορόσημο για την ελληνική ιατρική έρευνα και τη δημόσια υγεία. Όχι μόνο τοποθετεί τη χώρα μας στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας επιστημονικής καινοτομίας, αλλά ανοίγει και τον δρόμο για πιο προσιτές και αποτελεσματικές διαγνωστικές μεθόδους. Το Εργαστήριο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων του ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ αποτελεί πλέον έναν φάρο ελπίδας για όσους αντιμετωπίζουν τον φόβο της νόσου Αλτσχάιμερ, αποδεικνύοντας ότι η επιστήμη μπορεί να φέρει λύσεις εκεί που κάποτε υπήρχε μόνο αβεβαιότητα.
