Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Rockefeller ανακάλυψαν πώς τα βλαστοκύτταρα των τριχοθυλακίων μπορούν να «αλλάξουν επάγγελμα» και να επιταχύνουν δραματικά την επούλωση του δέρματος – αρκεί να πέσει η ποσότητα ενός απλού αμινοξέος στο αίμα! Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε σήμερα 7 Νοεμβρίου 2025 στο περιοδικό Cell Metabolism, ανοίγει τον δρόμο για νέες θεραπείες τραυμάτων με… διατροφή ή χάπια.
Τι ακριβώς συμβαίνει;
Στο δέρμα μας υπάρχουν δύο «ομάδες» βλαστοκυττάρων:
- Τα επιδερμικά, που φροντίζουν την καθημερινή ανανέωση του δέρματος.
- Τα βλαστοκύτταρα των τριχοθυλακίων (HFSCs), που κανονικά φτιάχνουν μόνο τρίχες.
Όταν όμως τραυματιζόμαστε σοβαρά και τα επιδερμικά κύτταρα καταστρέφονται, τα κύτταρα των τριχών… παίρνουν τηλέφωνο και έρχονται βοήθεια! Μέχρι τώρα δεν ξέραμε πώς ακριβώς αποφασίζουν να αφήσουν τις τρίχες και να γίνουν «γιατροί».
Η απάντηση είναι η σερίνη – ένα αμινοξύ που βρίσκεται στο κρέας, τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Όταν τα επίπεδα σερίνης πέφτουν (π.χ. από δίαιτα ή νηστεία), ενεργοποιείται ένα «σύστημα συναγερμού» μέσα στα κύτταρα, η Ολοκληρωμένη Απόκριση Στρες (ISR). Αυτό λέει στα βλαστοκύτταρα των τριχών:
«Σταματήστε να ξοδεύετε ενέργεια για τρίχες – έχουμε τραύμα, όλη η δύναμη στην επούλωση!»
Αποτέλεσμα; Το δέρμα επουλώνεται πολύ γρηγορότερα, γιατί τα κύτταρα των τριχών μετατρέπονται σε υπερ-επουλωτικά κύτταρα.
«Μπορούμε να το ελέγξουμε με διατροφή ή χάπι;»
«Η έλλειψη σερίνης λειτουργεί σαν ρυθμιστικό διακόπτη που κατευθύνει τα κύτταρα από τις τρίχες προς το δέρμα», εξηγεί ο Τζέσι Νόβακ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Φανταστείτε να δίνουμε σε διαβητικούς ή σε χειρουργημένους ασθενείς ένα συμπλήρωμα που μειώνει προσωρινά τη σερίνη – ή μια ειδική δίαιτα πριν από εγχείρηση. Θα μπορούσε να επιταχύνει την επούλωση κατά μέρες!»
Μάλιστα, η ίδια ερευνητική ομάδα είχε δείξει παλιότερα ότι η έλλειψη σερίνης εμποδίζει και την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος – άρα το ίδιο αμινοξύ παίζει διπλό ρόλο: και αντικαρκινικό, και «επουλωτικό»!
Τι σημαίνει για εμάς;
- Χρόνια τραύματα (π.χ. διαβητικό πόδι) που δεν κλείνουν με τίποτα;
- Μεγάλες εγκαύματα ή χειρουργικές τομές που αργούν να επουλωθούν;
- Γήρανση δέρματος και αργή ανανέωση;
Η νέα ανακάλυψη δείχνει ότι στο μέλλον μπορεί να υπάρχουν:
Δίαιτες χαμηλής σερίνης πριν από επεμβάσεις
Χάπια που ενεργοποιούν τεχνητά τον «συναγερμό» ISR
Κρέμες που μπλοκάρουν τοπικά τη σερίνη στο τραύμα
«Είναι σαν να ανακαλύψαμε ότι τα μαλλιά μας έχουν κρυφή υπερδύναμη», λέει χαριτολογώντας η επικεφαλής της έρευνας Ελέιν Φουκς. «Και το κλειδί το κρατάμε ήδη στο πιάτο μας».
Η έρευνα συνεχίζεται σε ποντίκια και ανθρώπινα κύτταρα – οι πρώτες κλινικές δοκιμές μπορεί να ξεκινήσουν μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια. Μέχρι τότε, ίσως ένα πιάτο φακές λιγότερο… να είναι η καλύτερη θεραπεία για το επόμενο σκίσιμο!