Ενεργειακά Ποτά: Ενίσχυση ή Απειλή για το Σώμα σου;
Τα ενεργειακά ποτά, δημοφιλή σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, υπόσχονται άμεση τόνωση και βελτιωμένη απόδοση. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες από έγκυρους οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Με υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη (80-240 mg ανά 250 ml, συγκρίσιμη με 1-3 φλιτζάνια καφέ), ζάχαρη (έως 40g ανά μερίδα) και διεγερτικά όπως η ταυρίνη, τα ενεργειακά ποτά μπορούν να προκαλέσουν από αϋπνία και νευρικότητα μέχρι σοβαρότερα προβλήματα υγείας.
Μελέτες, όπως αυτή του Πανεπιστημίου Flinders (2021) στο PLOS One, δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση συνδέεται με αϋπνία (35,4% σε παιδιά, 24,7% σε ενήλικες), στρες, και γαστρεντερικές διαταραχές. Σε εφήβους, η καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του νευρικού και καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ η ανάμειξη με αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμών. Μια γαλλική έρευνα του 2016 από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νίκαιας ανέφερε σπάνιες περιπτώσεις καρδιακών επεισοδίων και αιφνίδιου θανάτου, ιδιαίτερα σε άτομα με προϋπάρχουσες καρδιακές παθήσεις. Η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη συμβάλλει επίσης στη φθορά των δοντιών και στην παχυσαρκία.
Η EFSA θεωρεί τα 400 mg καφεΐνης ημερησίως ασφαλή για ενήλικες, αλλά η κατανάλωση από παιδιά και εφήβους (68% των οποίων τα πίνουν τακτικά) κρίνεται επικίνδυνη από την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία. Οι ειδικοί συνιστούν περιορισμό στην κατανάλωση, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες, και αντικατάσταση με νερό ή φυσικές πηγές ενέργειας, όπως φρούτα. Ενώ η βιομηχανία ποτών προωθεί τα ενεργειακά ποτά ως «υγιεινά» με βιταμίνες και χαμηλότερη ζάχαρη, η επιστημονική κοινότητα παραμένει επιφυλακτική, καλώντας για περισσότερη έρευνα σχετικά με τις μακροχρόνιες επιπτώσεις.
