Σε μια κίνηση που θυμίζει διπλωματικό θρίλερ, η Ινδία αρνήθηκε κατηγορηματικά χθες τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ο Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι του διαβεβαίωσε πως η χώρα θα σταματήσει άμεσα τις αγορές ρωσικού πετρελαίου. Η είδηση, που ξέσπασε σαν βόμβα στις διεθνείς αγορές ενέργειας, αποκαλύπτει τις ρωγμές στις αμερικανοϊνδικές σχέσεις και το ευαίσθητο παιχνίδι ισορροπιών μεταξύ ενεργειακής ασφάλειας και γεωπολιτικών πιέσεων. Όπως μεταδίδουν σήμερα έγκυρα διεθνή μέσα όπως το CNN, το BBC και το The Guardian, η Νέα Δελχί όχι μόνο αμφισβητεί την ύπαρξη της τηλεφωνικής συνομιλίας, αλλά και υπενθυμίζει ότι οι συζητήσεις με τις ΗΠΑ παραμένουν “σε εξέλιξη” – χωρίς καμία δέσμευση.
Το Χρονικό της “Χαμένης” Συνομιλίας
Όλα ξεκίνησαν την Τετάρτη, όταν ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στον Λευκό Οίκο, ανακοίνωσε θριαμβευτικά ότι ο Μόντι του είχε “βεβαιώσει σήμερα” πως η Ινδία θα κόψει τις εισαγωγές ρωσικού αργού, χαρακτηρίζοντάς το ως “μεγάλο βήμα” στην προσπάθεια απομόνωσης της Μόσχας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, ο οποίος έχει επιβάλει ήδη δασμούς 50% (25% βασικούς συν 25% για το ρωσικό πετρέλαιο) στις ινδικές εξαγωγές προς ΗΠΑ, φάνηκε να βλέπει αυτή την “υπόσχεση” ως νίκη στην εμπορική του διαμάχη με την Ινδία – μια διαμάχη που κλιμακώθηκε το καλοκαίρι μετά την αποτυχία συμφωνίας εμπορίου.
Ωστόσο, την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του ινδικού Υπουργείου Εξωτερικών, Ραντίρ Τζάιγουαλ, δήλωσε ξεκάθαρα στους δημοσιογράφους: “Δεν γνωρίζω καμία συνομιλία” μεταξύ Τραμπ και Μόντι, ενώ πρόσθεσε ότι η τελευταία επαφή των δύο ηγετών ήταν στις 9 Οκτωβρίου. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας πήγε ένα βήμα παραπέρα, δηλώνοντας ότι η χώρα είναι “σημαντικός εισαγωγέας πετρελαίου και αερίου” – μια έμμεση υπενθύμιση ότι οι ενεργειακές ανάγκες της, ως τρίτη μεγαλύτερης κατανάλωσης πετρελαίου παγκοσμίως, υπερτερούν των εξωτερικών πιέσεων. Σύμφωνα με δεδομένα από την Kpler, η Ινδία εισήγαγε 1,62 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού την ημέρα τον Σεπτέμβριο, δηλαδή το 34% των συνολικών εισαγωγών της – ένα ποσοστό που, παρόλο που μειώθηκε ελαφρά φέτος, παραμένει κομβικό για την οικονομία της.
Γιατί η Ινδία Δεν “Λυγίζει”;
Η Ινδία, δεύτερη μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου παγκοσμίως μετά την Κίνα, επωφελείται από τις εκπτώσεις που προσφέρει η Μόσχα λόγω των δυτικών κυρώσεων – μέχρι και 2 δολάρια ανά βαρέλι λιγότερο τον Οκτώβριο. Αυτές οι αγορές, που ξεκίνησαν μαζικά από το 2022 μετά την εισβολή στην Ουκρανία, έχουν γλιτώσει δισεκατομμύρια στην ινδική οικονομία, βοηθώντας στη σταθεροποίηση των τιμών καυσίμων για εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές. Ο Ρώσος πρέσβης στη Νέα Δελχί, Ντένις Αλίποφ, το έθεσε απλά: “Το ρωσικό αργό είναι η πιο οικονομική επιλογή στην παγκόσμια αγορά και εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα της Ινδίας”.
Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ βλέπει τις ινδικές αγορές ως “χρηματοδότηση του πολέμου του Πούτιν”, εντείνοντας την πίεση με δασμούς που πλήττουν εξαγωγές όπως τα υφάσματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα της Ινδίας. Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος ετοιμάζεται για νέα τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν σήμερα, σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης διαπραγματεύσεων ειρήνης – κάτι που καθιστά το ζήτημα ακόμα πιο επείγον. Οι αναλυτές, όπως αυτοί του POLITICO, εκτιμούν ότι η Ινδία μπορεί να μειώσει σταδιακά τις εισαγωγές, αλλά όχι να τις σταματήσει απότομα, καθώς αυτό θα εκτοξεύσει τις τιμές ενέργειας εσωτερικά και θα βλάψει την ανάπτυξη.
Οι Αντιδράσεις και το Μελλοντικό Παρασκήνιο
Η άρνηση της Ινδίας προκάλεσε κύμα σχολίων στα διεθνή ΜΜΕ και στα social media. Στο X (πρώην Twitter), χρήστες όπως ο Anand Ranganathan χαρακτήρισαν την “υπόσχεση” ως “όνειρο του Τραμπ”, ενώ άλλοι, όπως το World Report, μοιράστηκαν memes που σατιρίζουν την “φανταστική συνομιλία”. Το Al Jazeera αναρωτιέται ευθέως: “Μπορεί ο Τραμπ να αναγκάσει την Ινδία να εγκαταλείψει το ρωσικό πετρέλαιο;”, επισημαίνοντας ότι η Reliance Industries, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός επεξεργαστής της Ινδίας, έχει αυξήσει το ποσοστό ρωσικού αργού από 3% το 2021 σε 50% φέτος.
Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν αυτή η διπλωματική “γκάφα” θα οδηγήσει σε κλιμάκωση των δασμών ή σε νέες διαπραγματεύσεις. Η Ινδία, ισορροπώντας μεταξύ παλιών φίλων (Ρωσία) και στρατηγικών εταίρων (ΗΠΑ), φαίνεται αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Σε έναν κόσμο όπου το πετρέλαιο είναι βασιλιάς, η Νέα Δελχί στέλνει ένα σαφές μήνυμα: Οι υποσχέσεις δεν αρκούν – χρειάζονται πράξεις. Και για την ώρα, το ρωσικό αργό ρέει ακόμα.