Ανακάλυψη Τριών Προϊστορικών «Σπιτιών των Νεράιδων» στη Σαρδηνία: Νέα Φωλιά Μυστηρίου 5.000 Ετών
Μια συναρπαστική αρχαιολογική ανακάλυψη στη Σαρδηνία φέρνει στο φως τρεις νέες Domus de Janas, γνωστές ως «Σπίτια των Νεράιδων», στο αρχαιολογικό συγκρότημα Sant’Andrea Priu στο Μπονόρβα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Unione Sarda στις 31 Ιουλίου 2025. Οι υπόγειοι τάφοι, που χρονολογούνται από το 3400 έως το 2700 π.Χ., αποκαλύπτουν νέες λεπτομέρειες για τις ταφικές πρακτικές της Νεολιθικής εποχής και ενισχύουν τη σημασία της Σαρδηνίας ως πρόσφατα αναγνωρισμένου Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι ανασκαφές, μέρος ενός φιλόδοξου προγράμματος του ιταλικού Υπουργείου Πολιτισμού, φέρνουν την περιοχή στο επίκεντρο της παγκόσμιας αρχαιολογικής έρευνας.
Μια ματιά στα «Σπίτια των Νεράιδων»
Οι Domus de Janas, που ονομάστηκαν έτσι από τοπικούς μύθους που τις συνδέουν με μικροσκοπικές νεράιδες που ύφαιναν χρυσά νήματα στο φως του φεγγαριού, είναι υπόγειοι τάφοι σκαλισμένοι σε βράχους από τις προϊστορικές κοινότητες της Σαρδηνίας. Οι τρεις νέοι τάφοι, που ονομάστηκαν Τάφοι XVIII, XIX και XX, ανακαλύφθηκαν κοντά στον γνωστό «Τάφο της Εστίας» στο Sant’Andrea Priu, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των γνωστών υπογείων στην περιοχή σε 20. Σύμφωνα με το Arkeonews, ο Τάφος XVIII ξεχωρίζει για το dromos (διάδρομο) και το τετράγωνο κεντρικό του θάλαμο με σκαλιστή εστία, ενώ οι άλλοι τάφοι περιέχουν αντικείμενα όπως θραύσματα οψιδιανού και πέτρινα εργαλεία, που αναλύονται στο Κέντρο Αποκατάστασης Li Punti.
Οι τάφοι, που χρονολογούνται από την Ύστερη Νεολιθική έως την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, αντικατοπτρίζουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των κοινοτήτων της εποχής, οι οποίες πίστευαν σε μια μετά θάνατον ζωή παρόμοια με την επίγεια. Οι συμβολικές διακοσμήσεις, όπως σπείρες, κέρατα ταύρου και ψευδο-πόρτες, υποδηλώνουν τη σύνδεση με τη Μητέρα Γη και τη μετάβαση στον άλλο κόσμο. Το Sant’Andrea Priu, που βρίσκεται στις ηφαιστειακές πλαγιές του οροπεδίου Meilogu, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προϊστορικούς νεκροταφειακούς χώρους της Σαρδηνίας, με ιστορία που εκτείνεται από τη Νεολιθική εποχή έως τη ρωμαϊκή και πρώιμη μεσαιωνική περίοδο.
Η Σημασία της Ανακάλυψης
Η ανακάλυψη έρχεται λίγο μετά την ένταξη των Domus de Janas στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO τον Ιούλιο 2025, όπως αναφέρει το GreekReporter.com. Η αναγνώριση αυτή υπογραμμίζει την «εξαιρετική παγκόσμια αξία» των τάφων, που αποτελούν το πιο εκτεταμένο δίκτυο υπόγειων ταφικών κατασκευών στη δυτική Μεσόγειο. Οι νέοι τάφοι ενισχύουν την κατανόηση των ταφικών τελετών και της κοινωνικής οργάνωσης των προϊστορικών κοινοτήτων, ενώ προσφέρουν νέα δεδομένα για τη μελέτη των πολιτισμών San Ciriaco και Ozieri.
Το έργο ανασκαφής, με προϋπολογισμό 2 εκατομμυρίων ευρώ, υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας και περιλαμβάνει όχι μόνο το Sant’Andrea Priu αλλά και τα κοντινά Nuraghe Oes και Nuraghe Santu Antine. Οι συνεχιζόμενες έρευνες στην περιοχή αποσκοπούν στην αποκάλυψη ρωμαϊκών και πρώιμων μεσαιωνικών οικισμών, προσθέτοντας νέες σελίδες στην πλούσια ιστορία της Σαρδηνίας. Το Ancient Origins σημειώνει ότι τα ευρήματα, συμπεριλαμβανομένων χάλκινων αντικειμένων και κεραμικών, αναμένεται να προσφέρουν πληροφορίες για τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές της εποχής.
Τουριστική και Επιστημονική Αξία
Η ανακάλυψη ενισχύει τη θέση της Σαρδηνίας ως κορυφαίου προορισμού για αρχαιολογικό τουρισμό. Το Sant’Andrea Priu, με τους καλοδιατηρημένους τάφους του, προσελκύει ήδη χιλιάδες επισκέπτες που γοητεύονται από τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα των «Σπιτιών των Νεράιδων». Η UNESCO αναγνώριση και οι νέες ανακαλύψεις αναμένεται να αυξήσουν το ενδιαφέρον, ενώ το πρόγραμμα ενίσχυσης της περιοχής Meilogu στοχεύει να βελτιώσει την πρόσβαση και τη διατήρηση των χώρων.
Οι αρχαιολόγοι συνεχίζουν τις έρευνες στις χαμηλότερες περιοχές του συγκροτήματος, όπου εντοπίστηκαν ίχνη ρωμαϊκών και μεσαιωνικών οικισμών. Η συνεργασία μεταξύ της Περιφερειακής Γραμματείας του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εφορείας Αρχαιοτήτων των επαρχιών Σάσαρι και Νουόρο εξασφαλίζει ότι τα ευρήματα θα διατηρηθούν και θα μελετηθούν με προσοχή.
Η ανακάλυψη τριών νέων Domus de Janas στο Sant’Andrea Priu φωτίζει την πλούσια προϊστορική κληρονομιά της Σαρδηνίας, ενισχύοντας τη θέση της ως σταυροδρόμι αρχαίων πολιτισμών. Οι τάφοι, με τις συμβολικές διακοσμήσεις και τα αρχαιολογικά ευρήματα, προσφέρουν μια μοναδική ματιά στις πεποιθήσεις και τις πρακτικές των Νεολιθικών κοινοτήτων. Καθώς η Σαρδηνία συνεχίζει να αποκαλύπτει τα μυστικά της, οι «Σπίτια των Νεράιδων» παραμένουν ένα ζωντανό σύμβολο της σύνδεσης μεταξύ μύθου, ιστορίας και ανθρωπότητας.
