Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (Nelly’s) : Η γυναίκα που απαθανάτισε το φως της Ελλάδας
Στις 17 Αυγούστου του 1998, έσβησε μια ζωή γεμάτη φως, τέχνη και αγάπη για την Ελλάδα. Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, γνωστή στον κόσμο της φωτογραφίας ως Nelly’s, δεν ήταν απλώς μια φωτογράφος. Ήταν μια δημιουργός, μια οραματίστρια, μια πρόσφυγας που βρήκε τον τρόπο να εκφράσει την ψυχή της μέσα από τον φακό της. Το έργο της αποτελεί μια ανεκτίμητη κληρονομιά, μια ζωντανή μαρτυρία του ελληνικού μεσοπολέμου και της Ελλάδας που αντιστέκεται στο χρόνο.
Από το Αϊδίνι στην καρδιά της φωτογραφίας
Γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας το 1899 και η ζωή της σημαδεύτηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η οικογένειά της αναγκάστηκε να εγκατασταθεί στη Σμύρνη και αργότερα στην Αθήνα. Η Nellie’s, με πάθος για την τέχνη, σπούδασε ζωγραφική στη Δρέσδη, αλλά τελικά την κέρδισε η φωτογραφία. Κάτω από την καθοδήγηση σπουδαίων δασκάλων όπως ο Ούγκο Έρφουρτ, ανέπτυξε το δικό της μοναδικό στυλ.
Η Ελλάδα μέσα από τον φακό της
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1924, η Nelly’s άνοιξε το πρώτο της εργαστήριο στην οδό Ερμού. Εκείνη την περίοδο, ο φακός της έγινε το μέσο για να αποτυπώσει την Ελλάδα που αγαπούσε. Φωτογράφισε πρόσφυγες, αποτυπώνοντας τον πόνο και την αξιοπρέπειά τους, αλλά και σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωστής Παλαμάς.
Το έργο της που ξεχώρισε και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων ήταν οι φωτογραφίσεις της χορεύτριας Μόνα Πάεβα στην Ακρόπολη. Το 1929, οι φωτογραφίες αυτές, με την ημίγυμνη μπαλαρίνα να χορεύει μπροστά στα αρχαία μνημεία, θεωρήθηκαν πρωτοποριακές, αλλά και σκανδαλώδεις για τα συντηρητικά δεδομένα της εποχής.
Η «φυλετική συνέχεια» και η Διεθνής Έκθεση της Νέας Υόρκης
Στη σειρά της “Παραλληλισμοί”, η Nelly’s επιχείρησε να αποδείξει τη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων, φωτογραφίζοντας βοσκούς και χωριατοπούλες με τρόπο που να παραπέμπει σε αρχαίους κούρους και κόρες. Αυτό το έργο, αν και αμφιλεγόμενο για ορισμένους, ήταν η επιλογή της για τη διακόσμηση του ελληνικού περιπτέρου στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης το 1939. Η Nelly’s δημιούργησε ένα γιγαντιαίο κολάζ που προκάλεσε αίσθηση.
Η ζωή στις ΗΠΑ και η επιστροφή
Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου την βρήκε στη Νέα Υόρκη, όπου έμεινε για 27 χρόνια. Εκεί, με τη σειρά της “Easter Parade” και τις φωτογραφίες δρόμων, απέδειξε την ικανότητά της να αιχμαλωτίζει την αστική ζωή με τον ίδιο ποιητικό τρόπο που φωτογράφιζε την ελληνική φύση και τα μνημεία.
Το 1966 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα. Έζησε στη Νέα Σμύρνη, μετατρέποντας το σπίτι της σε φωτογραφικό μουσείο και δωρίζοντας το μεγαλύτερο μέρος του έργου της στο Μουσείο Μπενάκη. Η ζωή της Nelly’s είναι μια ιστορία πάθους και δημιουργικότητας, μια διαδρομή από την καταστροφή στην αναγέννηση. Το έργο της παραμένει ζωντανό και φωτεινό, όπως ο ήλιος που πάντα αγαπούσε να φωτογραφίζει.
