Σε μια κίνηση που θυμίζει τα παλιά του “πολεμικά” με τα ΜΜΕ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου ότι σκοπεύει να κυνηγήσει νομικά το BBC για μέχρι και 5 δισεκατομμύρια δολάρια, λόγω ενός “επεξεργασμένου” βίντεο ομιλίας του πριν από την πολιορκία του Καπιτωλίου στις 6 Ιανουαρίου 2021. Το βρετανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό ίδρυμα, ήδη σε βαθιά κρίση μετά τις παραιτήσεις δύο κορυφαίων στελεχών, ζήτησε συγγνώμη για “λάθος κρίσης”, αλλά αρνήθηκε να πληρώσει αποζημίωση, χαρακτηρίζοντας τις απαιτήσεις του Τραμπ “χωρίς νομική βάση”. Το σκάνδαλο, που ξέσπασε από διαρροή εσωτερικού εγγράφου, έχει βυθίσει το BBC στην μεγαλύτερη κρίση δεκαετιών, με κατηγορίες για μεροληψία και “παραποίηση” που θυμίζουν εκλογική παρέμβαση.
Το Χρονικό του Σκανδάλου: Από το Μοντάζ στην “Πολιτική Απαγωγή”
Όλα ξεκίνησαν με το ντοκιμαντέρ “Trump: A Second Chance?”, που προβλήθηκε στο κορυφαίο πρόγραμμα έρευνας του BBC, το Panorama, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του 2024. Οι παραγωγοί ένωσαν τρία ξεχωριστά αποσπάσματα από την ομιλία του Τραμπ μπροστά στον Λευκό Οίκο, δημιουργώντας την εντύπωση ότι καλούσε απευθείας σε βία εναντίον του Καπιτωλίου –όπου οι υποστηρικτές του εισέβαλαν, προκαλώντας χάος και πέντε θανάτους. Στην πραγματικότητα, όπως ισχυρίζονται οι δικηγόροι του Τραμπ, τα αποσπάσματα ήταν από διαφορετικά σημεία: Ένα “ηρεμιστικό” σχόλιο για “ειρηνική διαμαρτυρία” ενώθηκε με φράσεις όπως “πολεμήστε σαν διάολοι”, δίνοντας ψευδή εικόνα “άμεσης υποκίνησης”.
Η διαρροή ενός εσωτερικού μνημονίου από τον πρώην σύμβουλο προτύπων του BBC, Michael Prescott, έβαλε φωτιά στα μπαρούτια: Το έγγραφο κατηγορούσε το κανάλι για “πλήρη παραπλάνηση” θεατών, ενώ αποκάλυπτε παρόμοιες “αδυναμίες” στην κάλυψη θεμάτων όπως η Γάζα και τα δικαιώματα τρανς ατόμων. Αποτέλεσμα; Οι παραιτήσεις του διευθυντή-συντελεστή Tim Davie και της CEO ειδήσεων Deborah Turness την Κυριακή 9 Νοεμβρίου, κάτω από πίεση δεξιών βρετανικών ΜΜΕ όπως το Telegraph. Ο πρόεδρος του BBC, Samir Shah, έστειλε προσωπική συγγνώμη στον Τραμπ την Πέμπτη, αναγνωρίζοντας “λάθος κρίσης” και αποφασίζοντας να μην ξαναπροβληθεί το ντοκιμαντέρ –αλλά όχι να μην πληρώσει.
Οι δικηγόροι του Τραμπ, σε επιστολή της Δευτέρας 10 Νοεμβρίου (που είδε το Reuters), έδωσαν προθεσμία μέχρι την Παρασκευή για “πλήρη ανάκληση”, συγγνώμη και αποζημίωση για “καταστροφική φήμη και οικονομική ζημιά”. Χωρίς απάντηση, ο Τραμπ κλιμάκωσε: Σε ρεπορτάζ στο Air Force One καθ’ οδόν για Φλόριντα, δήλωσε: “Θα τους κυνηγήσουμε για 1-5 δισ. δολάρια, πιθανώς την επόμενη εβδομάδα. Έχουν παραδεχτεί ότι απάτησαν –άλλαξαν τα λόγια από το στόμα μου!” Σε συνέντευξη στο δεξιό βρετανικό κανάλι GB News, συμπλήρωσε: “Ήταν αδύνατο να πιστέψεις. Έκανα μια υπέροχη δήλωση, και την έκαναν μη υπέροχη. Πέρα από ψεύτικο, είναι διεφθαρμένο –σαν παρέμβαση εκλογών.”
Η Ομιλία της 6ης Ιανουαρίου: Τι Είπε Πραγματικά ο Τραμπ;
Η ομιλία του Τραμπ διήρκεσε πάνω από μία ώρα και επικεντρώθηκε σε ισχυρισμούς για “κλεμμένες εκλογές” του 2020 –ισχυρισμούς που απορρίφθηκαν από δικαστήρια, ελέγχους και ανεξάρτητες έρευνες. Χαρακτηριστικές φράσεις: “Πηγαίνετε στο Καπιτώλιο… και δείξτε την υποστήριξή σας” και “Πολεμήστε σαν διάολοι, αν δεν πολεμήσετε σαν ποτέ, δεν θα έχετε ποτέ τη χώρα πίσω”. Η Επιτροπή της 6ης Ιανουαρίου χαρακτήρισε την ομιλία ως “ενίσχυση ψεμάτων” και επίθεση σε θεσμούς, οδηγώντας σε βία. Ο Τραμπ, ωστόσο, την περιγράφει ως “ηρεμιστική” και “τέλεια”, χαρακτηρίζοντας την 6η Ιανουαρίου “ημέρα αγάπης”. Στον πρώτο του μήνα στη δεύτερη θητεία (από Ιανουάριο 2025), χορήγησε χάρη σε εκατοντάδες κατηγορούμενους, συμπεριλαμβανομένων Rudy Giuliani και Mark Meadows.
Η Κρίση στο BBC: Πιέσεις, Παραίτησεις και Πολιτική Μάχη
Το BBC, σύμβολο ανεξαρτησίας στη Βρετανία, αντιμετωπίζει καταιγίδα: Η διαρροή του μνημονίου πυροδότησε κατηγορίες για “συστηματική μεροληψία” από συντηρητικούς κύκλους, εντείνοντας την πίεση από την κυβέρνηση του Keir Starmer (Labour). Ο Τραμπ αποκάλυψε ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός προσπάθησε να τον καλέσει, “πολύ αμήχανος” για το περιστατικό, και σχεδιάζει να του τηλεφωνήσει το Σαββατοκύριακο –παρά τις “στενές σχέσεις” τους. Βρετανοί νομοθέτες καλούν για έρευνα, ενώ το κοινό βλέπει το σκάνδαλο ως “εθνική ντροπή”, αγγίζοντας πολιτιστικά νεύρα γύρω από ρεπορτάζ πολέμων, εκλογών και βασιλικών γεγονότων.
Ο Τραμπ, βετεράνος σε αγωγές εναντίον ΜΜΕ (όπως η πρόσφατη με το CBS για 16 εκατ. δολάρια σε βιβλιοθήκη του), χρησιμοποιεί το περιστατικό για να “εξισορροπήσει τα ζυγά” της εκλογής, όπως έγραψε στο Truth Social: “Οι κορυφαίοι στο BBC παραιτούνται/απολύονται επειδή ‘παραποίησαν’ την τέλεια ομιλία μου!”
Νομικές Προοπτικές: Δύσκολος Δρόμος για τον Τραμπ
Οι νομικοί βλέπουν εμπόδια: Στις ΗΠΑ, η Πρώτη Τροπολογία προστατεύει την ελευθερία λόγου, κάνοντας δύσκολη απόδειξη δυσφήμησης. Το SPEECH Act του 2010 εμποδίζει επιβολή ξένων αποφάσεων, ενώ η αγωγή πιθανώς θα κατατεθεί στη Φλόριντα βάσει τοπικού νόμου δυσφήμησης. Το BBC, από την πλευρά του, επιμένει: “Δεν υπάρχει νομική βάση για αποζημίωση”, εστιάζοντας στην ανάκληση και συγγνώμη.
Ένα Σκάνδαλο που Υπενθυμίζει: Η Εξουσία των ΜΜΕ και οι Συνέπειες
Αυτό το επεισόδιο δεν είναι απλώς νομική διαμάχη –είναι μάχη για αφήγηση ιστορίας. Ο Τραμπ, με την “ψεύτικη είδηση” ως όπλο, μετατρέπει ένα “λάθος μοντάζ” σε “συνωμοσία”, εντείνοντας διχασμούς γύρω από την 6η Ιανουαρίου. Για το BBC, είναι δοκιμασία αντοχής: Θα επιβιώσει η ανεξαρτησία του από πολιτικές πιέσεις; Και για τον κόσμο, υπενθύμιση ότι σε εποχή deepfakes και edits, η αλήθεια είναι πιο εύθραυστη από ποτέ. Η επόμενη εβδομάδα φέρνει δικαστήρια –και ίσως, νέα κεφάλαια σε αυτή την ατελείωτη ιστορία.