Σε μια νέα σφοδρή επίθεση κατά του κινήματος ΛΟΑΤΚΙ και του «σύγχρονου τρόπου ζωής», ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε χθες την πτώση του δείκτη γονιμότητας της χώρας σε «καταστροφή» και προειδοποίησε για επικείμενο δημογραφικό κίνδυνο. Μιλώντας στο Συμπόσιο Οικογένειας και Πολιτισμού-Τεχνών στην Άγκυρα, ο Τούρκος ηγέτης κατηγόρησε ξεκάθαρα τα «LGBT κινήματα» ως μέρος ενός ευρύτερου «πολιτιστικού ιμπεριαλισμού» που απειλεί τον παραδοσιακό θεσμό της οικογένειας, καλώντας σε άμεσα μέτρα προστασίας χωρίς «καμία παραχώρηση».
Ο Ερντογάν, 71 ετών και πατέρας τεσσάρων παιδιών, εστίασε στην «ανησυχητική» μείωση του δείκτη γονιμότητας, που έπεσε το 2024 σε 1,48 παιδιά ανά γυναίκα – πολύ κάτω από το όριο ανανέωσης του πληθυσμού (2,1) και χαμηλότερα από χώρες όπως η Γαλλία, η Βρετανία ή οι ΗΠΑ. «Βιώνουμε αυτή τη στιγμή μία καταστροφή», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «χτυπάει δυνατό καμπανάκι για το μέλλον μας» και ότι «κανείς που νοιάζεται για το πεπρωμένο της χώρας δεν μπορεί να μένει αδιάφορος». Η πτώση αυτή, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικούς παράγοντες, αλλά σε «νεοφιλελεύθερες πολιτιστικές τάσεις» που διαπερνούν τα σύνορα και προωθούν «περιττές ιδεολογίες», με τα ΛΟΑΤΚΙ να αναλαμβάνουν ρόλο «ταριχευτή» κατά της οικογένειας.
Η ομιλία αυτή εντάσσεται σε μια μακρά καμπάνια του Ερντογάν για την ενίσχυση της γονιμότητας, που ξεκίνησε από το 2007 όταν καλούσε τις οικογένειες να αποκτήσουν «τουλάχιστον τρία παιδιά». Κατά τη διάρκεια των 22 ετών του στην εξουσία –πρώτα ως πρωθυπουργός και μετά ως πρόεδρος–, ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει από 2,38 το 2001 σε 1,48 σήμερα, σε μια χώρα 85 εκατομμυρίων κατοίκων που αντιμετωπίζει γήρανση πληθυσμού και οικονομικές πιέσεις. Για να αντιμετωπίσει την κρίση, ο Ερντογάν κήρυξε το 2025 ως «Έτος της Οικογένειας» και ανακοίνωσε μέτρα όπως δωρεάν δάνεια 150.000 τουρκικών λιρών (περίπου 3.800 δολάρια) για νεόνυμφους, μηνιαίες επιδοτήσεις 5.000 λιρών από το τρίτο παιδί και ενισχύσεις σε στέγαση και παιδική φροντίδα. Επιπλέον, η κυβέρνηση προωθεί εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ψυχολογική υποστήριξη για νέες οικογένειες, βλέποντας την υπογεννητικότητα ως «απειλή μεγαλύτερη από τον πόλεμο».
Η κριτική κατά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας δεν είναι νέα: Ο Ερντογάν την παρουσιάζει συχνά ως ξένο «συνωμοτικό σχέδιο» για την υπονόμευση της τουρκικής κοινωνίας, εντείνοντας την πόλωση. Στην Τουρκία, όπου δεν υπάρχουν νομικές προστασίες από διακρίσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ και οι παρελάσεις υπερηφάνειας απαγορεύονται από το 2015 με αστυνομική καταστολή, η κοινότητα αντιμετωπίζει αυξανόμενες επιθέσεις. Πρόσφατα, κρατικά υποστηριζόμενες αντι-ΛΟΑΤΚΙ συγκεντρώσεις έχουν γίνει συχνές, ενώ η κυβέρνηση απορρίπτει την «ουδετερότητα φύλου» ως «επιβολή». «Προστατεύουμε τα παιδιά και τη νεολαία από βλαβερές τάσεις και διεστραμμένες ιδεολογίες», τόνισε ο πρόεδρος, κατηγορώντας τον «παγκόσμιο καπιταλισμό» και τον «ψηφιακό εγκλωβισμό» για την εξάπλωση αυτών των επιρροών.
Οι δηλώσεις προκάλεσαν διεθνή αντιδράσεις. Από την αντιπολίτευση στην Τουρκία, η φεμινίστρια ακαδημαϊκός Μπερίν Σόνμεζ χαρακτήρισε τις πολιτικές «προσπάθεια να μετατρέψει τις γυναίκες σε μηχανές γέννησης», χωρίς να αναγνωρίζει πολιτικά λάθη για την οικονομική κρίση. Διεθνώς, οργανώσεις όπως η Human Rights Watch καταδικάζουν την ρητορική ως «στοχοποίηση μειονοτήτων», ενώ αναλυτές βλέπουν σε αυτήν προσπάθεια εδραίωσης συντηρητικών ψηφοφόρων εν μέσω προσεχών εκλογών. Παράλληλα, ειδικοί επισημαίνουν ότι η υπογεννητικότητα οφείλεται κυρίως σε υψηλό κόστος ζωής, ανεργία νεολαίας και καθυστερήσεις γάμων, όχι σε «πολιτιστικές εισβολές».
Σήμερα, 21 Νοεμβρίου 2025, η Τουρκία στέκεται σε σταυροδρόμι: Η «καταστροφή» που περιγράφει ο Ερντογάν μπορεί να γίνει ευκαιρία για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, αλλά η πόλωση κινδυνεύει να διχάσει περαιτέρω μια ήδη ταλαιπωρημένη κοινωνία. Θα καταφέρει η «Δεκαετία της Οικογένειας» (2026-2035) να αντιστρέψει την τάση, ή θα ενισχύσει μόνο τις διαιρέσεις; Η απάντηση κρύβεται πίσω από τα νούμερα – και τις φωνές που σιωπούν.