Σε μια εποχή όπου τα social media γεμίζουν με «θαυματουργές» δίαιτες και viral trends, οι πιστοποιημένοι διατροφολόγοι έχουν γίνει ακόμα πιο προσεκτικοί. Δεν αρκεί πια να κοιτάξουν θερμίδες ή μακροθρεπτικά – πριν δώσουν το πράσινο φως σε ένα τρόφιμο, ελέγχουν βαθιά πίσω από τις ετικέτες και τα trends. Βασισμένοι στις Οδηγίες Διατροφής για Αμερικανούς 2020-2025 (που ενημερώνονται τώρα για το 2025-2030), σε έρευνες από το The Lancet και συμβουλές από ειδικούς όπως η Bonnie Taub-Dix και η Dawn Jackson Blatner, ιδού τα 7 κλειδιά που κοιτάζουν πριν πούνε «φάτο άφοβα».
- Είναι υπερ-επεξεργασμένο (ultra-processed);
Τα ultra-processed foods (UPFs), όπως γλυκαντικά δημητριακά ή έτοιμες σάλτσες, συνδέονται με 30% υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, σύμφωνα με μελέτη στο The Lancet Regional Health – Americas (2024). Οι διατροφολόγοι ελέγχουν για πρόσθετα σάκχαρα, τεχνητά αρώματα και συντηρητικά – ακόμα και σε «υγιεινά» προϊόντα όπως «φυσικά» γιαούρτια με γεύσεις, που συχνά κρύβουν ζάχαρη από εργαστήριο. Αν η λίστα συστατικών μοιάζει με χημικό εργοστάσιο, το απέρριψαν. 2 24 - Πόσο βιώσιμο και περιβαλλοντικά φιλικό είναι;
Με την εστίαση στην υγεία του πλανήτη, κοιτάζουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση: Κρέας από βιομηχανική κτηνοτροφία ή εξωτικά φρούτα με μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα; Όχι. Προτιμούν φασόλια, φακές και τοπικά λαχανικά, που είναι φθηνά, υγιεινά και βιώσιμα. Οι Οδηγίες 2025 τονίζουν τη μείωση κρέατος για λιγότερες εκπομπές CO2, ενώ trends όπως το «eat 30 plants a week» προωθούν ποικιλία από βιώσιμες πηγές. 0 8 - Ταιριάζει στην κουλτούρα και το budget σου;
Δεν υπάρχει «one-size-fits-all». Οι ειδικοί ρωτούν για πολιτιστικές παραδόσεις και οικονομική δυνατότητα πριν προτείνουν κάτι – π.χ. quinoa μπορεί να είναι superfood, αλλά αν κοστίζει όσο μισός μισθός, προτιμούν φακές ή ρεβίθια. Οι Οδηγίες 2025 εστιάζουν στην ισότητα, λαμβάνοντας υπόψη φτώχεια, φυλή και κουλτούρα, για να αποφύγουν αποκλεισμό. 0 3 - Πόσο ασφαλές είναι από μικρόβια και ρύπους;
Με αύξηση κρουσμάτων λιστερίωσης και σαλμονέλας, ελέγχουν για κίνδυνο μόλυνσης: Άψητα deli meats, ωστόχωρο γάλα ή μη πλυμένα φρούτα; Κίνδυνος. Η Consumer Reports (2025) βάζει πρώτα τα deli meats λόγω listeria σε εξοπλισμό. Οι διατροφολόγοι συμβουλεύουν μαγείρεμα και πλύσιμο, ειδικά για ευάλωτες ομάδες όπως έγκυες ή ηλικιωμένους. 10 6 - Υποστηρίζει μακροπρόθεσμα την υγεία και την ψυχική ισορροπία;
Πριν πούνε «άφοβα», βλέπουν αν ταιριάζει σε sustainable patterns: Πολλή πρωτεΐνη από κρέας; Κίνδυνος νεφρικής φόρτισης. Trends όπως carnivore diets απορρίπτονται ως μη βιώσιμα. Εστιάζουν σε ισορροπημένα patterns όπως Mediterranean, που μειώνουν καρδιακά ρίσκα κατά 30%. Στην Ελλάδα, τονίζουν τη συμπόνια: Αποφυγή τύψεων από «απαγορευμένα» φαγητά για καλύτερη ψυχική υγεία. 3 15 - Είναι backed by science ή απλώς viral trend;
TikTok «experts» προωθούν raw milk ή extreme fasting, αλλά οι διατροφολόγοι ψάχνουν peer-reviewed μελέτες. Π.χ. early time-restricted eating (7πμ-3μμ) έχει στοιχεία για καλύτερη ινσουλίνη, αλλά όχι για όλους. Απορρίπτουν μη βασισμένα trends όπως «detox juices» χωρίς αποδείξεις. 4 16 - Προάγει ποικιλία και απόλαυση;
Το «φάτο άφοβα» σημαίνει και χαρά: Συμβουλεύουν 30+ φυτά/εβδομάδα για gut health, αλλά με γεύσεις που αγαπάς. Οι Οδηγίες 2025 προωθούν nutrient-dense foods όπως φρούτα, λαχανικά και όσπρια, με έμφαση στην απόλαυση για μακροζωία. 5 8
Οι διατροφολόγοι δεν ψάχνουν πια μόνο θερμίδες – κοιτάζουν το σύνολο: υγεία, πλανήτη, πορτοφόλι και ψυχή. Όπως λέει η Taub-Dix: «Η καλύτερη δίαιτα ταιριάζει στη ζωή σου, όχι το αντίσθετο». 3 Αν δοκιμάζεις κάτι νέο, ρώτα ειδικό – το «άφοβα» κερδίζεται με γνώση.
Photo: Pixabay asad_sumbul
