18 Νοεμβρίου 2025 – Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κολοράντο ανακάλυψαν τον «κρυφό μηχανισμό» που κάνει το αλκοόλ τόσο εθιστικό και ταυτόχρονα τόσο καταστροφικό για το συκώτι: μία και μόνο πρωτεΐνη – το ένζυμο κετοεξοκινάση (KHK).
Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Nature Metabolism, δείχνει ότι όταν πίνουμε αλκοόλ, το σώμα μας ενεργοποιεί μια κρυφή μεταβολική οδό που μετατρέπει το αλκοόλ σε φρουκτόζη μέσα στο ίδιο μας το σώμα. Αυτή η «εσωτερική» φρουκτόζη λειτουργεί σαν καύσιμο για τον εγκέφαλο της ανταμοιβής: μας κάνει να θέλουμε κι άλλο ποτό, ενώ ταυτόχρονα προκαλεί λιπώδες ήπαρ, φλεγμονή και τελικά κίρρωση.
Το πιο εντυπωσιακό; Όταν οι ερευνητές μπλόκαραν την KHK σε ποντίκια (είτε γονιδιακά είτε με φάρμακο):
• Τα ζώα έχασαν το ενδιαφέρον τους για αλκοόλ – έπιναν σημαντικά λιγότερο από μόνα τους
• Δεν εμφάνισαν καμία ηπατική βλάβη, ούτε λίπος, ούτε φλεγμονή, ούτε ουλή, ακόμα και μετά από εβδομάδες βαριάς κατανάλωσης
• Ο εγκέφαλός τους σταμάτησε να «ανταμείβεται» με τον ίδιο τρόπο από το αλκοόλ
«Το αλκοόλ δεν βλάπτει απλώς το συκώτι απευθείας. Το χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη για να φτιάξει ζάχαρη μέσα μας, η οποία με τη σειρά της μας κάνει να πίνουμε περισσότερο και χειροτερεύει τη βλάβη», εξηγεί ο Miguel Lanaspa, επικεφαλής της έρευνας. «Μπλοκάροντας αυτό το ένζυμο, σπάμε τον φαύλο κύκλο και από τις δύο πλευρές ταυτόχρονα.»
Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο για νέα φάρμακα που θα στοχεύουν ακριβώς την KHK ή τον μεταβολισμό της φρουκτόζης, προσφέροντας διπλό όφελος: μείωση της επιθυμίας για αλκοόλ και προστασία του ήπατος. Οι ερευνητές ήδη σχεδιάζουν τις πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Μέχρι τώρα, θεραπείες για τον αλκοολισμό και την αλκοολική ηπατική νόσο αντιμετώπιζαν τα δύο προβλήματα ξεχωριστά. Για πρώτη φορά, μια μελέτη δείχνει ότι υπάρχει κοινή βιολογική ρίζα – και άρα κοινή θεραπευτική λύση.
