Οι ΗΠΑ Χτύπησαν Πυρηνικές Εγκαταστάσεις του Ιράν: Τεχεράνη Προειδοποιεί για «Αιώνιες Συνέπειες»
Σε μια δραματική κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν χθες, 21 Ιουνίου 2025, αεροπορικές επιδρομές εναντίον τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, στις περιοχές Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τις επιθέσεις «πλήρη επιτυχία», ισχυριζόμενος ότι οι εγκαταστάσεις «καταστράφηκαν ολοκληρωτικά». Το Ιράν, από την πλευρά του, καταδίκασε τις επιθέσεις ως «ουσιαστική παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και προειδοποίησε για «αιώνιες συνέπειες», διατηρώντας «όλα τα ενδεχόμενα» για αντίποινα.
Μια Επίθεση που Αλλάζει τα Δεδομένα
Οι επιδρομές, που πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση βομβαρδιστικών B-2 Stealth και «bunker-buster» βομβών, στόχευσαν κυρίως το Φορντό, μια υπόγεια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου, κρυμμένη βαθιά σε βουνό νότια της Τεχεράνης. Σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν την τεχνολογία για να πλήξουν τέτοιες οχυρωμένες τοποθεσίες. Οι άλλες δύο εγκαταστάσεις, στο Νατάνζ και το Ισφαχάν, υπέστησαν επίσης πλήγματα, αν και η έκταση της ζημιάς παραμένει ασαφής. Το Ιράν υποστηρίζει ότι οι ζημιές ήταν «περιορισμένες» και ότι δεν υπήρξε διαρροή ακτινοβολίας, όπως επιβεβαίωσε και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Η επίθεση σηματοδοτεί την πρώτη άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, που ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 2025, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστικές επιθέσεις εναντίον ιρανικών στόχων. Ο Τραμπ δήλωσε ότι η απόφαση ελήφθη για να «εξαλειφθεί η πυρηνική απειλή του Ιράν», ενώ ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε την κίνηση «ιστορική», τονίζοντας τη στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Διεθνείς Αντιδράσεις και Φόβοι για Κλιμάκωση
Η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με ανάμεικτα συναισθήματα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε τις επιθέσεις «επικίνδυνη κλιμάκωση», προειδοποιώντας για «καταστροφικές συνέπειες» στην περιοχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής Κάγια Κάλας, κάλεσε όλες τις πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και δεν συμμετείχε στις επιθέσεις, είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων, ενώ ο Πρωθυπουργός Σερ Κιρ Στάρμερ υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ ενήργησαν για να «αμβλύνουν την πυρηνική απειλή του Ιράν».
Αντίθετα, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία εξέφρασαν «μεγάλη ανησυχία», ενώ το Ομάν, που πρόσφατα φιλοξένησε διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ιράν, καταδίκασε τις επιθέσεις. Η Κούβα, η Χιλή και η Βενεζουέλα εξέδωσαν σκληρές δηλώσεις κατά των ΗΠΑ, ενώ το Κατάρ προειδοποίησε για «καταστροφικές επιπτώσεις» σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
Οι Επιλογές του Ιράν και οι Κίνδυνοι
Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγκτσί, δήλωσε ότι η Τεχεράνη «διατηρεί όλα τα δικαιώματα» για αντίποινα, χωρίς να διευκρινίσει τις επόμενες κινήσεις. Σύμφωνα με αναλυτές, το Ιράν βρίσκεται σε δίλημμα: η αδράνεια μπορεί να το κάνει να φανεί αδύναμο, ενώ μια σκληρή αντίδραση κινδυνεύει να προκαλέσει περαιτέρω αμερικανικές ή ισραηλινές επιθέσεις. Το Ιράν διαθέτει ακόμη σημαντικό οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων, ενώ η «άξονας της αντίστασης» – συμπεριλαμβανομένων ομάδων όπως η Χεζμπολάχ και οι Χούθι της Υεμένης – θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί για επιθέσεις εναντίον αμερικανικών ή ισραηλινών στόχων.
Η Τεχεράνη έχει επίσης ζητήσει από την IAEA να διερευνήσει τις επιθέσεις και να καταδικάσει τις ΗΠΑ, ενώ φήμες για πιθανή αποχώρηση από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) ενισχύουν τους φόβους για επιτάχυνση του πυρηνικού της προγράμματος.
Οικονομικές και Ανθρωπιστικές Συνέπειες
Οι επιθέσεις αναμένεται να επηρεάσουν τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, με τις τιμές του πετρελαίου να προβλέπεται ότι θα αυξηθούν από τη Δευτέρα, λόγω της αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, η ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή επιδεινώνεται. Σύμφωνα με το Ιράν, οι ισραηλινές επιθέσεις από τις 13 Ιουνίου έχουν σκοτώσει πάνω από 400 ανθρώπους, κυρίως αμάχους, ενώ στο Ισραήλ έχουν αναφερθεί δεκάδες θύματα από ιρανικούς πυραύλους.
Το Μέλλον της Μέσης Ανατολής
Η αμερικανική εμπλοκή περιπλέκει περαιτέρω έναν ήδη εύθραυστο γεωπολιτικό ιστό. Ενώ ο Τραμπ καλεί το Ιράν να «επιλέξει την ειρήνη», οι απειλές για περαιτέρω επιθέσεις και η στάση της Τεχεράνης δείχνουν ότι η διπλωματία παραμένει μακρινό όνειρο. Η διεθνής κοινότητα καλείται τώρα να βρει τρόπους αποκλιμάκωσης, πριν η Μέση Ανατολή βυθιστεί σε έναν ευρύτερο και πιο καταστροφικό πόλεμο.
