Σε έναν κόσμο όπου το νερό γίνεται όλο και πιο πολύτιμο αγαθό, ερευνητές του ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology) φέρνουν μια ελπιδοφόρα λύση: μια συσκευή υπερήχων που εξάγει πόσιμο νερό από την υγρασία του αέρα σε μόλις λεπτά, χωρίς να χρειάζεται ζέστη ή μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Η καινοτομία, που ανακοινώθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2025, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα για εκατομμύρια ανθρώπους σε ξηρές περιοχές, μετατρέποντας τον αέρα γύρω μας σε πηγή ζωής.
Φανταστείτε να “συλλέγετε” νερό από τον αέρα σαν σφουγγάρι που απορροφά υγρασία και μετά να το απελευθερώνετε γρήγορα, χωρίς να περιμένετε ώρες κάτω από τον ήλιο. Αυτό ακριβώς επιτυγχάνει η νέα τεχνολογία του ΜΙΤ, η οποία βασίζεται σε δονήσεις υπερήχων υψηλής συχνότητας. Οι υδροαπορροφητικές υλικές ουσίες – γνωστές ως “sorbents” – τραβούν την υγρασία από τον αέρα, ακόμα και σε περιβάλλοντα με χαμηλή υγρασία (π.χ. 20-30%). Συνήθως, για να εξαχθεί το νερό, χρειάζεται θέρμανση, που μπορεί να διαρκέσει από δεκάδες λεπτά έως και ημέρες. Όμως, οι μηχανικοί του ΜΙΤ, με επικεφαλής την Ικρά Ιφτεχάρ, εφηύραν μια συσκευή που “ταρακουνά” τα μόρια του νερού, σπάζοντας τους δεσμούς τους με το υλικό σε ελάχιστο χρόνο.
Στις δοκιμές, η συσκευή –ένα δαχτυλίδι από κεραμικό υλικό που δονείται με υπερήχους– απελευθέρωσε νερό από ένα τυπικό υλικό (MOF-801) 45 φορές πιο γρήγορα από τις συμβατικές μεθόδους. “Αντί να περιμένουμε ώρες για εξάτμιση, οι δονήσεις το κάνουν σε λεπτά”, εξηγεί η ομάδα σε δημοσίευση στο περιοδικό Nature Communications. Η διαδικασία είναι τόσο αποτελεσματική, που μπορεί να λειτουργεί αυτόματα: Ένα μικρό ηλιακό κελί τροφοδοτεί τη συσκευή και λειτουργεί ταυτόχρονα ως αισθητήρας, ενεργοποιώντας την όποτε το υλικό κορεστεί με υγρασία. Έτσι, το σύστημα μπορεί να “γεμίζει και αδειάζει” πολλές φορές την ημέρα, παράγοντας σταθερή ποσότητα νερού ακόμα και σε ερήμους ή απομακρυσμένες κοινότητες.
Η σημασία αυτής της τεχνολογίας είναι τεράστια, ειδικά σε μια εποχή κλιματικής αλλαγής όπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη νερού. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. “Αυτή η μέθοδος ανοίγει τον δρόμο για φορητές, χαμηλού κόστους συσκευές που μπορούν να σώσουν ζωές”, δηλώνει η Ιφτεχάρ, τονίζοντας την ευελιξία της: Λειτουργεί σε θερμοκρασίες δωματίου, χωρίς μεγάλες υποδομές, και είναι συμβατή με υλικά που ήδη χρησιμοποιούνται σε πιλοτικά προγράμματα.
Δύο πρωτότυπα της συσκευής δοκιμάστηκαν ήδη σε εργαστηριακές συνθήκες, και τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μπορεί να παράγει αρκετό νερό για μια μικρή οικογένεια με ελάχιστη ενέργεια – λιγότερο από ένα φορτισμένο κινητό τηλέφωνο την ημέρα. Οι ερευνητές σχεδιάζουν περαιτέρω βελτιώσεις, όπως ενσωμάτωση φίλτρων για ακόμα καθαρότερο νερό, και συνεργασίες με οργανισμούς για δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες, π.χ. στην Αφρική ή την Αυστραλία.
Αυτή η “μαγική” εξαγωγή νερού από τον αέρα δεν είναι επιστημονική φαντασία – είναι το μέλλον της βιωσιμότητας. Με την κλιματική κρίση να εντείνει τις προκλήσεις, καινοτομίες σαν αυτή του ΜΙΤ μας υπενθυμίζουν ότι οι λύσεις μπορεί να κρύβονται ακριβώς γύρω μας, στον αέρα που αναπνέουμε. Οι ειδικοί καλούν σε γρήγορη υιοθέτηση, ώστε να γίνει πραγματικότητα για όλους