Σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης, η Γερμανία –η “μηχανή” της Ευρώπης– φαίνεται να χάνει ταχύτητα με τρόπο που θυμίζει μακρινές, σκοτεινές εποχές. Ο Πέτερ Λάιμπιγκερ, πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), χαρακτήρισε την οικονομική κατάσταση της χώρας ως “ελεύθερη πτώση”, κατηγορώντας την κυβέρνηση του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς για έλλειψη αποφασιστικότητας. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του BDI που δημοσιεύτηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2025, η γερμανική οικονομία βιώνει την “βαθύτερη κρίση της από την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας το 1949”, με την βιομηχανική παραγωγή να συρρικνώνεται για ένατο συνεχόμενο τρίμηνο.
Η έκθεση του BDI, που βασίζεται σε δεδομένα από χιλιάδες επιχειρήσεις, προβλέπει πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 2% για το 2025 –μια αναθεώρηση προς τα κάτω από την προηγούμενη εκτίμηση του -0,5%–, σηματοδοτώντας τον τέταρτο διαδοχικό χρόνο ύφεσης στον κλάδο. “Δεν πρόκειται για μια απλή κυκλική ύφεση, αλλά για μια διαρθρωτική πτώση που διαβρώνει τα θεμέλια της γερμανικής οικονομίας”, τόνισε ο Λάιμπιγκερ σε συνέντευξή του στο Reuters, υπογραμμίζοντας ότι η παραγωγή στο γ’ τρίμηνο μειώθηκε κατά 0,9% σε σχέση με το προηγούμενο και κατά 1,2% ετησίως, φτάνοντας σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από την κορύφωση του 2018.
Τι οδήγησε αυτή την “δραματική χαμηλή περίοδο” στο τέλος του 2025; Οι αιτίες είναι πολλαπλές και αλληλένδετες, δημιουργώντας μια “τέλεια καταιγίδα” για την εξαγωγική υπερδύναμη της Ευρώπης. Πρώτον, οι υψηλές τιμές ενέργειας, κληρονομιά από την ενεργειακή κρίση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πιέζουν τις βιομηχανίες όπως η χημική και η αυτοκινητοβιομηχανία. Δεύτερον, η αδύναμη ζήτηση σε βασικές αγορές όπως η Κίνα –που αναδύεται ως ανταγωνιστής– και οι απειλές δασμών από τις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω το ΑΕΠ κατά 0,5%. Τρίτον, η υπερβολική γραφειοκρατία και η έλλειψη επενδύσεων σε καινοτομία οδηγούν εταιρείες να μεταφέρουν έρευνα και ανάπτυξη στο εξωτερικό –σύμφωνα με έρευνα του BDI, το 1/3 των επιχειρήσεων έχει ήδη προχωρήσει σε τέτοιες μεταφορές.
Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου η βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί κατά 1% το 2025, και την παγκόσμια αγορά που προβλέπεται να μεγαλώσει κατά 3%, η Γερμανία κινδυνεύει να γίνει ο “αδύναμος κρίκος” της ηπείρου. “Οι παραγγελίες είναι άδειες, οι μηχανές στέκονται ακίνητες, οι εταιρείες δεν επενδύουν –ή τουλάχιστον όχι στη Γερμανία”, δήλωσε ο Λάιμπιγκερ, ενώ η Τάνια Γκένερ, γενική διευθύντρια του BDI, χαρακτήρισε τη χώρα “οικονομικό ουραγό” της ΕΕ.
Η κριτική εναντίον της κυβέρνησης Μερτς είναι αμείλικτη: “Η οικονομία πέφτει ελεύθερα, αλλά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν αντιδρά αρκετά αποφασιστικά”, ανέφερε ο Λάιμπιγκερ, καλώντας για “θεμελιώδη αλλαγή στην οικονομική πολιτική” με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Το BDI προτείνει ένα πακέτο 250 μέτρων χωρίς κόστος για τις επιχειρήσεις, όπως η μείωση γραφειοκρατίας –ένα “ανεκμετάλλευτο μοχλό ανάπτυξης”– και η προτεραιότητα στις επενδύσεις έναντι των καταναλωτικών δαπανών. Επιπλέον, ζητά διαφανή χρήση ειδικών ταμείων για υποδομές και καινοτομία, προειδοποιώντας ότι “κάθε μήνας χωρίς μεταρρυθμίσεις κοστίζει θέσεις εργασίας και ευημερία”.
Η φωνή της βιομηχανίας δεν είναι μεμονωμένη. Επιχειρηματίες όπως ο Μπράιαν Φόιρντερερ, ιδρυτής της Microqore Medical, συμφωνούν ότι η υπερρύθμιση και η έλλειψη καινοτομίας πνίγουν την οικονομία. Με φόντο τις προσεχείς εκλογές τον Φεβρουάριο 2026, μετά τη διάλυση της κυβέρνησης Σολτς τον Δεκέμβριο, η πίεση αυξάνεται. Η Γερμανία, που βασίζεται στην βιομηχανία για το 25% του ΑΕΠ της, χρειάζεται άμεσες κινήσεις για να αποφύγει μακροπρόθεσμη ζημιά –όχι μόνο για την ίδια, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη. Όπως δήλωσε ο Λάιμπιγκερ, “είναι ώρα για ηγεσία, όχι για αναμονή”.