ΕΟΡΤΗ ΣΗΜΕΡΑ: Αγία Παρασκευή – Η Προστάτιδα της Όρασης και το Φως της Πίστης
Σήμερα, 26 Ιουλίου, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά τη μνήμη της Οσιομάρτυρος Παρασκευής, μιας Αγίας ιδιαίτερα αγαπητής και δημοφιλούς σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το όνομά της είναι συνυφασμένο με την ελπίδα, την πίστη και, για πολλούς, την ίαση, ειδικά όσον αφορά τις οφθαλμικές παθήσεις.
Η Ζωή και το Έργο της Αγίας Παρασκευής
Η Αγία Παρασκευή έζησε στα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ., στην καρδιά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε στη Ρώμη από ευσεβείς χριστιανούς γονείς, τον Αγάθωνα και την Πολιτεία. Το όνομά της, Παρασκευή, δεν ήταν τυχαίο, καθώς γεννήθηκε την έκτη ημέρα της εβδομάδας, την Παρασκευή. Ανατράφηκε με τις αρχές της χριστιανικής πίστης, απορροφώντας από νωρίς τις αξίες της αγάπης, της προσφοράς και της αφοσίωσης στον Θεό.
Μετά τον θάνατο των γονέων της, η Παρασκευή δεν δίστασε να ακολουθήσει πλήρως το κάλεσμα της καρδιάς της. Μοίρασε την εκτεταμένη περιουσία της στους φτωχούς και τους εμπερίστατους, εγκαταλείποντας κάθε κοσμική μέριμνα και αφιερώνοντας τη ζωή της στον μοναχισμό. Η κλήση της, όμως, δεν περιορίστηκε στα όρια ενός μοναστηριού. Με φλογερό ζήλο και απαράμιλλη αφοβία, άρχισε να διατρέχει τη Ρώμη και τα γύρω χωριά, κηρύττοντας τον Λόγο του Θεού και μεταδίδοντας το Ευαγγέλιο σε όποιον ήταν πρόθυμος να ακούσει.
Το έργο της, σε μια εποχή διωγμών κατά των Χριστιανών, δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τις ρωμαϊκές αρχές. Συνελήφθη επί αυτοκράτορος Αντωνίνου Πίου (138-161 μ.Χ.), ο οποίος ήταν γνωστός για τη στάση του απέναντι στους Χριστιανούς. Υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια με σκοπό να την αναγκάσουν να απαρνηθεί την πίστη της. Ωστόσο, η Αγία Παρασκευή παρέμεινε ακλόνητη. Με απαράμιλλη ψυχική δύναμη και πίστη, αρνήθηκε να αποκηρύξει τον Χριστό, παραμένοντας πιστή στις αρχές της μέχρι το τέλος. Τελικά, μαρτύρησε δια αποκεφαλισμού, επισφραγίζοντας με το αίμα της την ακλόνητη πίστη της.
Η Αγία Παρασκευή στη Λαϊκή Παράδοση και η Προστάτιδα των Ματιών
Η μνήμη της Αγίας Παρασκευής τιμάται ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου πλήθος ναών και ξωκκλησιών είναι αφιερωμένα σε αυτήν. Η λατρεία της είναι βαθιά ριζωμένη στην ψυχή του ελληνικού λαού, ο οποίος της αποδίδει ιδιαίτερες ιδιότητες και θαυματουργές ικανότητες.
Η πιο γνωστή από αυτές τις ιδιότητες είναι η θεραπεία των οφθαλμικών νοσημάτων. Η λαϊκή παράδοση τη θεωρεί την προστάτιδα των ματιών, και χιλιάδες πιστοί καταφεύγουν στη χάρη της ζητώντας ίαση για προβλήματα όρασης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι οπτικοί την έχουν ανακηρύξει προστάτιδα Αγία του επαγγελματικού τους κλάδου. Η σύνδεση αυτή πηγάζει από διάφορες παραδόσεις, μία εκ των οποίων αναφέρει ότι η Αγία θεράπευσε την όραση του ίδιου του αυτοκράτορα Αντωνίνου Πίου, αφού εκείνος τυφλώθηκε προσωρινά κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων της.
Παλαιότερα, η Αγία Παρασκευή πιστευόταν επίσης ότι είχε τη δύναμη να αποτρέπει και να προστατεύει από λοιμούς, όπως η πανώλη και η χολέρα, ασθένειες που μάστιζαν τις κοινωνίες για αιώνες. Αυτή η πεποίθηση αναδεικνύει την Αγία ως προστάτιδα της δημόσιας υγείας και φρουρό κατά των επιδημιών.
Το Απολυτίκιο της Αγίας Παρασκευής
Το Απολυτίκιο, ο ύμνος που ψάλλεται προς τιμήν της Αγίας, συμπυκνώνει τη ζωή και το πνευματικό της μεγαλείο:
«Την σπουδήν σου τη κλήσει κατάλληλον, εργασαμένη φερώνυμε, την ομώνυμόν σου πίστιν, εις κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή αθληφόρε· όθεν προχέεις ιάματα, και πρεσβεύεις υπέρ των ψυχών ημών.»
Αυτό το Απολυτίκιο εξυμνεί τη ζήλο της Αγίας («σπουδήν σου»), την πίστη της που ταιριάζει με το όνομά της (Παρασκευή = προετοιμασία, ετοιμότητα) και το γεγονός ότι απέκτησε ως κατοικία την ίδια την πίστη. Την αναγνωρίζει ως «αθληφόρο», δηλαδή αυτή που αγωνίστηκε και νίκησε στον αγώνα της πίστης, και τονίζει τη χάρη της να προσφέρει ιάματα και να πρεσβεύει για τη σωτηρία των ψυχών μας.
Σήμερα, λοιπόν, τιμούμε την Αγία Παρασκευή, μια μορφή πίστης, αυταπάρνησης και ίασης, που συνεχίζει να φωτίζει τον δρόμο των πιστών και να προσφέρει ελπίδα και παρηγοριά.
