Ελένη Μπούκουρα Αλταμούρα: Η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος που μεταμφιέστηκε σε άντρα για να σπουδάσει – Η τραγική ιστορία της

Η Ελένη Μπούκουρα ήταν η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος και είχε ένα πολυτάραχο και τραγικό βίο. Γεννήθηκε το 1821 στις Σπέτσες και ήταν κόρη του Αρβανίτη καραβοκύρη και πρώτου θεατρώνη της Αθήνας, Γιάννη Μπούκουρα.

Από μικρή ηλικία έδειξε το ταλέντο της στη ζωγραφική και ο πατέρας της την υποστήριξε. Έλαβε μαθήματα κατ’ οίκον από τον Ιταλό ζωγράφο Ραφαέλο Τσέκολι, καθηγητή του Σχολείου των Τεχνών. Με τη συστατική επιστολή του Τσέκολι, συνέχισε τις σπουδές της στην Ιταλία.

Μεταμφιεσμένη σε άνδρα, με το ψευδώνυμο Χρυσίνης Μπούκουρας, παραβίασε το καλλιτεχνικό άβατο της εποχής και μαθήτευσε στο εργαστήρι του ζωγράφου και γαριβαλδινού επαναστάτη Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα στη Νεάπολη (Νάπολι).

Η προσωπική ζωή της Ελένης Μπούκουρας

Η Ελένη Μπούκουρα ερωτεύθηκε τον κατά τέσσερα χρόνια μικρότερο δάσκαλό της και μαζί του απέκτησε τρία εξώγαμα παιδιά: τον Ιωάννη, τη Σοφία και τον Αλέξανδρο. Προκειμένου να νομιμοποιήσει τη σχέση της, ασπάστηκε τον καθολικισμό και τον παντρεύτηκε.

Ωστόσο, το 1857 ο σύζυγός της την εγκατέλειψε και έφυγε με την ερωμένη του, την Αγγλίδα φίλη της ζωγράφο Τζέιν Χέυ, παίρνοντας μαζί του τον μικρότερο γιο τους, τον Αλέξανδρο.

Η Ελένη επέστρεψε στην Ελλάδα με τα άλλα δύο παιδιά της, τον Ιωάννη και τη Σοφία, και άρχισε να παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής σε νεαρές Αθηναίες. Όμως, το 1872 η κόρη της αρρώστησε από φυματίωση και για λόγους υγείας οι δύο γυναίκες μετακόμισαν στις Σπέτσες. Τελικά, η Σοφία δεν απέφυγε το μοιραίο και πέθανε στα τέλη του 1872, σε ηλικία μόλις 18 ετών.

Το 1876 ο γιος της και ανερχόμενος ζωγράφος Ιωάννης Αλταμούρας ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Κοπεγχάγη και επέστρεψε στην Αθήνα, γεμίζοντας με χαρά τη χαροκαμένη μάνα. Όμως, η χαρά της δεν κράτησε πολύ. Ο Ιωάννης, που διακρίθηκε για τις θαλασσογραφίες του, προσβλήθηκε και αυτός από φυματίωση και πέθανε τον Μάιο του 1878, σε ηλικία μόλις 26 ετών.