Γιώργος Ζαμπέτας και Μίκης Θεοδωράκης στη Γειτονιά των Αγγέλων – Το παράπονο του Ζαμπέτα για τον Μίμη και την Αλίκη

Η Θεατρική Παράσταση “Η Γειτονιά των Αγγέλων”

Στην «Γειτονιά των Αγγέλων» συνεργάζονται για δεύτερη φορά ο  Γιώργος Ζαμπέτας με τον Μίκη Θεοδωράκη. Είχε προηγηθεί η συνεργασία τους στη «Μαγική Πόλη», τη μουσική παράσταση των Χατζιδάκι-Θεοδωράκη που ανέβηκε στο θέατρο Παρκ το καλοκαίρι του 1963.

Ήταν 4 Οκτωβρίου του 1963 όταν ανέβηκε στο θέατρο «Κοτοπούλη-Rex» η θεατρική παράσταση «Η Γειτονιά των Αγγέλων». Το σενάριο και η σκηνοθεσία ανήκαν στον Ιάκωβο Καμπανέλλη, ενώ τη μουσική «έντυσε» ο Μίκης Θεοδωράκης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια επιμελήθηκε ο Βασίλης Φωτόπουλος, ενώ οι χορογραφίες ανήκαν στον Βαγγέλη Σειληνό.

Οι Καλλιτέχνες και η Ομάδα Παραγωγής

Στους βασικούς ρόλους της παράστασης συμμετείχαν η Τζένη Καρέζη, ο Νίκος Κούρκουλος, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Δημήτρης Νικολαΐδης, η Αλίκη Ζωγράφου, η Ζωή Φυτούση και άλλοι καταξιωμένοι καλλιτέχνες της εποχής.

Η Μουσική της Παράστασης

Εκείνη τη χρονιά κυκλοφόρησε και ο δίσκος με τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης. Εκτός από την Καρέζη και τον Κούρκουλο, στον δίσκο εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως τραγουδιστής ο Γιάννης Πουλόπουλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μοναδική ηχογράφηση πριν από τη «Γειτονιά των Αγγέλων» είχε γίνει το 1962 σε ένα συρτοτσιφτετέλι του Πάνου Πετσά με τίτλο «Δώς μου την καρδιά μου πίσω», χωρίς καμία τύχη.

Όσον αφορά την ορχήστρα, προεξάρχων ήταν ο Γιώργος Ζαμπέτας με το μπουζούκι του, ενώ μαζί του συμμετείχαν ο Γιάννης Διδίλης στο πιάνο, ο Ανδρέας Ροδουσάκης στο μπάσο και ο Μπάμπης Μαλλίδης στην κιθάρα.

Ο Γιώργος Ζαμπέτας είχε γράψει μουσική και τραγούδια και για τον ελληνικό κινηματογράφο και το ελληνικό θέατρο και είχε συνεργαστεί με όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής, είχε όμως ένα παράπονο για την Αλίκης Βουγιουκλάκη και τον Μίμη Θεοδωράκη..

 Στο εξαιρετικό βιβλίο της Ιωάννας Κλειάσιου «Γιώργος Ζαμπέτας – Βίος και Πολιτεία / Και η βρόχα έπιπτε…στρέιτ θρου» (εκδόσεις Ντέφι, 1997) τα «παράπονα» του Ζαμπέτα για Μίκη και Αλίκη με κεντρικό σημείο αναφοράς το… συρτάκι.

«Θα κάναμε εκείνη την εποχή την “Κόρη μου τη σοσιαλίστρια” στο θέατρο με το Σακελλάριο και μου είχε δώσει τα λόγια απ΄ το “Σήκω χόρεψε συρτάκι” και δε μπορούσα να τους βάλω μουσική.

Οι στίχοι μου φέρνανε στο μυαλό μου συνέχεια το τραγούδι με τον Καζαντζίδη “Σήκω χόρεψε κουκλί μου”. Παιδευόμουν μέρες, γύρω στις δέκα μέρες, δε μου έβγαινε, είχα κολλήσει. Μου θύμιζε την άλλη πλευρά, την τουρκοτσιφτετέλικη, με βασάνιζε πολύ, εγώ δεν ήθελα να γίνω τουρκοεισπράκτορας…

Μια μέρα, από την αγωνία μου το σκεφτόμουν και στον ύπνο μου, το ονειρεύτηκα κανονικά. Σηκώνομαι όρθιος, πετάγομαι και πάω και το φτιάχνω. Παίρνω τηλέφωνο τον Αλέκο, πάει τελείωσε του λέω, έφτιαξα το συρτάκι. Tου το έβαλα και συγκινήθηκε, ευχαριστήθηκε πολύ.

 Τη λέξη συρτάκι ο Σακελλάριος την πρωτοείπε, την πρωτοέβαλε σε τραγούδι τότε. Τον χορό συρτάκι, τον έχει χρεωθεί ο Θεοδωράκης. Του έπαιξα εγώ τα κομμάτια και μετά πήρε άλλους και του κάνανε τον “Ζορμπά”.Ο πρώτος Ζορμπάς, το μοτίβο του Ζορμπά είναι το “Στρώσε το στρώμα σου για δυο” που του το έπαιξα εγώ. Εγώ το κέντησα και το διόρθωσα, αλλά δεν μου έβαλε το όνομα και τον καταδίκασα. Ο Θεοδωράκης είναι τιμωρημένος πολύ από μένα πια, από το δίσκο τη “Γειτονιά των αγγέλων”, τον μεγαλύτερο δίσκο της Ελλάδας!

Το συρτάκι είναι το γρήγορο χασαποσέρβικο ,το τύπου κοζάκικο. Σαν χορός υπήρχε, αλλά το βάφτισε συρτάκι αυτός. Αλλά συρτάκι, απ’ ότι ξέρω, υπήρχε ένας χορός κρητικός, σαν τον πεντοζάλη. Τέλος πάντων…

Πάντως, το συρτάκι έγινε ευρέως γνωστό και παγκοσμίως μετά την ταινία που κάναμε με τον Σακελλάριο. Και οι Τάταροι “Σήκω χόρεψε συρτάκι” τραγούδαγαν! Τατάρικα το λέγανε!

Φτιάξανε και μια ταινία μετά που τη λέγανε “του τάδε”, Σήκω χόρεψε συρτάκι και πολλά σόλα.” “Το συρτάκι του Ζαμπέτα”, “Το συρτάκι της ταβέρνας”, “Το συρτάκι της μαλακίας”, “Το συρτάκι του τάδε”, “Συρτάκι-Ζαμπέτας και Σία”, παντού συρτάκι. Γέμισε η Ελλάδα συρτάκι κι όχι μόνο η Ελλάδα. Βγήκε κι έξω, όλοι τους ζητάγανε συρτάκι.

Ανέβηκε λοιπόν, το έργο στο ΡΕΞ το θέατρο, εκεί που είναι και σήμερα. Στο υπόγειο του κτιρίου ήτανε ο κινηματογράφος ΣΙΝΕΑΚ. Πάνω ήταν ο κινηματογράφος ΡΕΞ και πιο πάνω ήταν το θέατρο που το λέγανε πιο παλιά θέατρο ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ.

Το έργο ανέβηκε τη χειμερινή σεζόν 1965-1966. Φοβερή επιτυχία, ουρές οι άνθρωποι απ’ έξω. Έτσι, τον Μάη, αποφάσισε ο Σακελλάριος να το γυρίσει και ταινία.

Στις 21 Μαΐου είχα μόλις βγει από το νοσοκομείο που έκανα κήλη και με τα μπαμπάκια ακόμα πήγα στο στούντιο και γράψαμε τη μουσική της ταινίας. Μετά θα αρχίζανε τα γυρίσματα. Αλλά το έργο παιζόταν για δεύτερη σεζόν όλο το καλοκαίρι στο θέατρο του Βασιλικού Κήπου. Όταν αργότερα προβλήθηκε και η ταινία, έκανε κι αυτή ρεκόρ εισιτηρίων, πολύ μεγάλη επιτυχία “Η κόρη μου η σοσιαλίστρια”, που το σενάριο και τα τραγούδια ήτανε του Αλέκου Σακελλάριου, αυτουνού του θηρίου!

Θεριό, θεριό ο Σακελλάριος. Ο Αυτοκράτορας όλων των Αυτοκρατοριών. Έτσι τον λέω το Σακελλάριο. Μεγάλη μορφή. Ευχάριστος άνθρωπος και στη δουλειά του θεριό! Κούραση κι αρρώστια δεν ήξερε ποτέ του.

Όταν γραμμοφωνάμε στην COLUMBIA με τη Βουγιουκλάκη τα τραγούδια “Σήκω χόρεψε συρτάκι” και “Δημήτρη μου , Δημήτρη μου” και τα άλλα, φωνάζει η Βουγιουκλάκη μπροστά μου τον Λαμπρόπουλο και του λέει, Τάκη, για άκου εδώ, αρκετά έχουμε αδικήσει τον Ζαμπέτα, από αυτά τα τραγούδια όλα τα ποσοστά θα τα πάρει αυτός, δεν θα τα πάρουμε εμείς.

 Και ξεκινάω μια ωραία πρωία να πάω στον Λαμπρόπουλο να πάρω τα παιχτικά μου, σ’ όσους δίσκους είχα παίξει και του λέω με τα ποσοστά της Αλίκης τι έγινε και μου απαντάει τόσο βλάκας είσαι, αυτοί τα πήρανε όλα από τον πρώτο μήνα και προκαταβολικά κι οι δυο τους.Χαμογελώντας πήρα την ουρά μου κι έφυγα και έλεγα μόνος μου… Μaλάκα, που πιστεύεις τόσο εύκολα αυτά που σου λένε, αλλά γεια σου ρε Ζαμπέτα, ποτέ να μην πεθάνεις, γεια σου ρε, γιατί είσαι μάγκας και δερβίσης, κανένας δεν μπορεί να σου βγει στη μαγκιά, κανένας δε μπορεί να σε δρασκελίσει, κανένας ρε δε σου μοιάζει, δεν είναι σαν και σένα….Γιατί ήμουν ευθύς σε όλα, ποτέ μου δεν έχω υπογράψει συμβόλαιο με κανέναν, πάντα ο λόγος μου μέτραγε. Ο λόγος μου κιλό. Μέτραγε…»