Σίλφιο: Το Φυτό των Αρχαίων Ελλήνων για την αντισύλληψη – Υπάρχει σήμερα;

Η Σπουδαιότητα του Σίλφιου στην Αρχαιότητα

Το σίλφιο ήταν ένα από τα πιο περιζήτητα αγαθά στον αρχαίο κόσμο, χρησιμοποιούμενο από τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους για αρώματα, καρυκεύματα, φάρμακα και ακόμη και αντισύλληψη. Η δημοτικότητά του ήταν τόσο μεγάλη που ο ίδιος ο Ιούλιος Καίσαρας λέγεται ότι είχε μια μεγάλη αποθήκη σίλφιου ανά πάσα στιγμή.

Πιστεύεται ότι στην Αρχαία Ελλάδα το σύλφιο χρησιμοποιούνταν για έλεγχο των γεννήσεων, εξαιτίας της αποτελεσματικότητάς του που το έκανε επιθυμητό, και γινόταν συγκομιδή μέχρι εξαντλήσεως . Στη μεσαιωνική Ευρώπη, κάθε προσπάθεια να αποφευχθεί μία εγκυμοσύνη θεωρούνταν ανήθικη από την Καθολική Εκκλησία.

Η Καλλιέργεια και το Εμπόριο του Σίλφιου

Αυτό το πολύτιμο φυτό αναπτυσσόταν μόνο σε μια στενή λωρίδα γης κοντά στη βορειοαφρικανική πόλη Κυρήνη, στη σύγχρονη Λιβύη. Η καλλιέργεια και το εμπόριό του ήταν τόσο σημαντικά που η Κυρήνη μετατράπηκε σε οικονομικό κέντρο λόγω του σίλφιου. Η ζήτηση του φυτού ήταν τόσο υψηλή που η παραγωγή του συνέβαλε σημαντικά στην οικονομία της πόλης.

Ήταν ένα φυτό, πιθανώς συγγενικό με τον μαϊντανό, ή ακριβέστερα ένα είδος γιγάντιου φυτού μάραθου που καλλιεργούνταν για τη ρητίνη του, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως πρόσθετο μαγειρικής, τοπική αλοιφή ή αλοιφή και φαρμακευτική αγωγή για αρκετές παθήσεις, και το πιο σχετικό με αυτή τη συζήτηση, είναι μια μορφή ελέγχου των γεννήσεων . Δεν είναι πολλά γνωστά για αυτό, στην πραγματικότητα, η σχέση του με την οικογένεια Apiacaea (σέλινο) είναι κυρίως εικασίες, αν και οι περισσότερες πηγές το αποδίδουν στο γένος Ferula.

Φαίνεται ότι ήταν ένα ψηλό, ανθισμένο φυτό με έναν λοβό σε σχήμα καρδιάς στην κορυφή. Στην πραγματικότητα, ορισμένες θεωρίες σχετικά με την προέλευση του σύγχρονου συμβόλου της αγάπης υποδεικνύουν το σχήμα του σπόρου του silphium, καθώς το φυτό χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως αφροδισιακό. Το Silphium χρησιμοποιήθηκε από καιρό σε όλη την αρχαία Μεσόγειο. Τόσο οι Μινωίτες όσο και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν συγκεκριμένους γλύφους για να αντιπροσωπεύουν το φυτό, και επαινούνταν ευρέως σε τραγούδια και ποιήματα σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς.

Σύμφωνα με τον μύθο, το σίλφιο προήλθε από τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα. Είχε μια μεγάλη ποικιλία από φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία του βήχα, του πόνου, των κονδυλωμάτων, του πυρετού και της δυσπεψίας. Αν και θεωρείται αφροδισιακό, χρησιμοποιήθηκε επίσης ως αντισύλληψη και ακόμη και ως εκτρωτικό. Ο ίδιος ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης συνταγογραφούσε ακόμη και το φυτό για ένα προεξέχον έντερο.

Το Silphium βρέθηκε επίσης στην ελληνική και τη ρωμαϊκή κουζίνα και εμφανίστηκε εξέχοντα στις συνταγές του Απίκιου, ο οποίος συγκέντρωσε μια από τις πιο καλοδιατηρημένες συλλογές αρχαίων συνταγών που υπάρχουν σήμερα. Το γήινο άρωμα και οι φαρμακευτικές του ιδιότητες το έκαναν επίσης σημαντικό συστατικό στα αρώματα, καθώς και σε αρχαίες λοσιόν και κρέμες .

ίγουρα, η σύνδεση μεταξύ του σίλφιου και του σεξ είναι εμφανής, αν και δεν είναι ακριβώς μια συμπληρωματική σύνδεση. Ωστόσο, μια σειρά από σύγχρονα γραπτά, συγκεκριμένα η Περιγραφή της Ελλάδας του Παυσανία και ένα ερωτικό ποίημα από τον Κάτουλλο στη σύζυγό του Λεσβία (Κάτουλλος 7) δημιουργούν μια σκόπιμη και αναμφισβήτητη συσχέτιση μεταξύ του λέιζερπικίου και του ρομαντισμού. Ίσως οι φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού να θεωρήθηκαν ως μέσο για τη θεραπεία της τρέλας ή της ερωτοπάθειας.

Η Εξαφάνιση και οι Υποκατάστατα του Σίλφιου

Παρά την τεράστια σημασία του, το σίλφιο έχει πλέον εξαφανιστεί. Οι ερευνητές, μελετώντας αρχαία σχέδια και περιγραφές της γεύσης και της εμφάνισης του φυτού, πιστεύουν ότι το σίλφιο πιθανότατα ανήκε στο γένος Ferula. Αυτό το γένος περιλαμβάνει υπάρχοντα φυτά όπως ο γιγάντιος μάραθος και η ασαφοετίδα.

Η Σχέση με την Asafoetida

Η θεωρία αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι η asafoetida, η οποία χρησιμοποιείται ακόμη ευρέως σήμερα στην ινδική και κεντρική ασιατική μαγειρική, χρησιμοποιήθηκε ως φθηνότερο υποκατάστατο του σίλφιου στην αρχαιότητα. Αυτό σημαίνει είτε ότι είχε σχέση με το φυτό είτε ότι είχε παρόμοια γεύση, επιτρέποντας έτσι τη συνέχιση της χρήσης του σε διάφορες μαγειρικές και ιατρικές εφαρμογές.

Λόγω των ποικίλων χρήσεών του, το σίλφιο είχε πολύ μεγάλη ζήτηση. Ωστόσο, την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Νέρωνα, ο οποίος έζησε από το 37 έως το 68 μ.Χ., το φυτό είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, όταν βρέθηκε το τελευταίο φυτό σιλφίου που είχε απομείνει, δόθηκε στον Νέρωνα. Οι μελετητές θεωρούν ότι το φυτό είχε υπερβολική συγκομιδή και εκτροφή λόγω της δημοτικότητάς του, με αποτέλεσμα το έδαφος στην περιορισμένη περιοχή όπου αναπτύχθηκε το φυτό να στερείται θρεπτικών συστατικών.

Επιπλέον, οι βοσκοί συνήθιζαν να τροφοδοτούν τα κοπάδια τους με σίλφιο, καθώς το φυτό μεταμόρφωσε το κρέας, καθιστώντας το τρυφερό και νόστιμο. Οι μελετητές θεωρούν ότι η υπερβόσκηση του φυτού πιθανότατα συνέβαλε στην εξαφάνισή του. Άλλοι ισχυρίζονται ότι οι περιφερειακές κλιματικές αλλαγές, που προκάλεσαν κάποτε τα πράσινα χωράφια να μετατραπούν σε μια άνυδρη έρημο, είχαν ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση του φυτού.